Author:
Abstract
Ülkelerin gelişmişlik seviyesini gösteren sosyo-demografik, ekonomik çok sayıda gösterge bulunmaktadır. Bu göstergeler arasında aşılama oranı, ortalama yaşam süresi ve ölüm oranları gibi göstergeler bir ülkenin gelişmişlik düzeyini gösteren sağlık göstergelerindendir. Sağlık göstergeleri ülkelerin gelir düzeyi ile doğrudan orantılı olduğundan, ilgili göstergeler açısından ülke karşılaştırılması yapılırken seçilmiş olan ülkelerin gelir düzeyleri de muhakkak göz önünde bulundurulmalıdır. Buradan hareketle bu çalışmada, Dünya Bankası (World Bank, WB) tarafından yapılan gelir sınıflamasına göre orta gelir grubunda bulunan ülkeleri seçilmiş olan sağlık göstergeleri açısından gruplandırmak amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında; doğumdan beklenen yaşam süresi, bebek ölüm oranı, kaba doğum hızı, kaba ölüm hızı, yıllık nüfus artış hızı, sağlık tesislerine erişim yüzdesi, kızamık aşılama oranı, difteri, boğmaca ve tetanoz aşılama oranı ile temiz suya erişim yüzdesi olmak üzere dokuz değişken kullanılmıştır. Yapılan hiyerarşik kümeleme analizi sonucunda 95 ülkeyi temsil eden iki kümenin oluştuğu görülmüştür. Analiz sonucunda orta gelirli ülkeler içerisinde daha yüksek gelir grubunda bulunan, Doğu ve Batı Asya’da yer alan ülkelerin %81’inin birinci kümede, %19’unun ise ikinci kümede yer aldığı bulunmuştur. Araştırmada ayrıca Türkiye’nin birinci grupta olduğu da saptanmıştır. Çalışma sonuçlarının sağlık göstergeleri açısından heterojen bir özellik gösteren orta gelirli ülkelerin karşılaştırılması konusunda yararlı bilgiler sunacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
There are a number of socio-demographic, economic indicators shows the level of development of countries. Among these indicators such as vaccination rate, average life time and mortality rate are health indicators showing the level of development of country. Since the health indicators are directly proportional to the income level of the countries, the income levels of the selected countries should also be taken into account when the country is compared in terms of relevant indicators. From this point of view, this study aims to group the countries in the middle income group according to the income classification made by the World Bank (WB) in terms of selected health indicators. In the scope of the research; Nine variables were used: life expectancy at birth, infant mortality rate, crude birth rate, crude death rate, annual population growth rate, percentage of access to health facilities, measles vaccination rate, diphtheria, pertussis and tetanus vaccination rate and percentage of clean water access. As a result of the hierarchical clustering analysis made, it was seen that there were two clusters representing 95 countries. As a result of the analysis, 81% of the countries in Eastern and Western Asia, which are in the higher income group among the middle income countries, were found to be in the first cluster and 19% in the second cluster. It was also found that Turkey was in the first group. The results of the study are expected to provide useful information on the comparison of middle income countries with heterogeneous health indicators.