Bu araştırmanın amacı, Sağlık Bakanlığına bağlı ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan birimlerin teknik verimliliğini iller bazında analiz etmektir. Araştırma ile verimli olan ve verimli olmayan iller tespit edilmiş, verimli olmayan iller için potansiyel iyileştirme önerilerinde bulunulmuştur. Araştırmada Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmıştır. VZA analizinde CCR ve BCC modeline göre, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan birimler iller bazında değerlendirilmiştir. VZA yönteminde değişkenler üç girdiden (birim sayısı, hekim sayısı, ünit sayısı) ve beş çıktıdan (hasta sayısı, poliklinik sayısı, diş çekimi sayısı, konservatif tedavi sayısı, endodontik tedavi sayısı) oluşmaktadır. Yapılan analiz sonucunda araştırma kapsamındaki illerin yaklaşık % 82.7’sinin (CCR) verimsiz olduğu tespit edilmiştir. İllerde ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan birimlerin verimlilik ortalaması % 84.4 (CCR), % 88.0 (BCC) ve ölçek verimliliği ise % 95.5 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak; iller ölçeğinde Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan ağız ve diş sağlığı birimlerinin, kamu kaynaklarını etkin ve verimli kullanması için girdilerini rasyonel yöntemlerle tahsis etmeleri gerektiği görülmüştür. Etkin çalışmayan hastanelerin, daha verimli olarak çalışabilmeleri, girdilerini azaltmaları veya çıktılarda potansiyel iyileştirmeler sağlamaları ile mümkün olabilecektir.
The purpose of this study is to analyze the technical efficiency of the hospitals belonging to Ministry of Health and providing oral and dental health services among cities. Results helped us identify efficient and not efficient cities and potential improvement suggestions are made for the inefficient cities. Data Envelopment Analysis (DEA) method was used in the study. In different cities hospitals offering dental and oral health services were assessed according to CCR and BCC model of DEA analysis. In DEA method, variables consisted of three inputs (number of hospitals, number of dentists, number of dental chair units) and five outputs (number of patients, number of polyclinics, number of tooth extractions, number of conservative treatments, number of endodontic treatments). Results showed that 82.7% of the cities (CCR) were inefficient. The average efficiency of the units that provide oral and dental health services in cities was 84.4% (CCR), 88.0% (BCC) and 95.5% (scale efficiency), respectively. Results suggested that the oral and dental health hospitals belonging to the Ministry of Health should allocate their inputs with rational methods in order to use public resources effectively and efficiently. In order to work more efficiently, inefficient hospitals should decrease their inputs and make potential improvements in their outputs.