Author :
Abstract
Sanayileşme sürecinin dördüncü adımı olan endüstri 4.0 ileri teknolojileri içeren bileşenleriyle, bilgisayar programları ve makineleri kullanarak hizmet ve ürün üretiminde insan gücünün minimize edilmesi ve bununla beraber yürütülen süreçlerin minimum maliyet, hız, esneklik ve uyumluluk derecelerinin artırıldığı bir sistem olarak adlandırılabilir. Dördüncü sanayi devrimi birden fazla bileşeni kapsamaktadır. Bu bileşenlerden birisi olan yapay zekâ kavramı ise bilgisayar yazılımlarıyla ses tanıma, akıl yürütebilme, insan düşüncelerini yapay hücrelerle taklit edebilme, duyguları tanımlama, duyguları anlama ve algıya yönelik tepki verme ile hareketi başlatma gibi yeteneklere sahip kodlamalar bütünüdür. Yapay zekâ, kullanıcılar ve firmalar için büyük oranda sunduğu faydalarla bugün silahlı kuvvetler, güvenlik sistemleri, sivil havacılık, pazarlama ve reklamcılık gibi birden fazla alanda tercih edilmektedir. Yapay zekânın en çok kullanıldığı alanlardan birisi de sürekli gelişen ve dinamik bir sektör olan bankacılık alanıdır. Bankacılıkta devam eden e-dijital dönüşüm süreçleri ve dijital bankacılık uygulamalarında sunulan hizmet üretimi sürecinde yapay zekâ tabanlı aplikasyonlar, web siteleri, çevrimiçi uygulamalar, sesli yanıt sistemleri ve sanal asistanlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada da genel olarak yapay zekâ kavramının tarihsel gelişimi ve kullanım alanlarına değinilerek özelde de yapay zekânın bankacılık sektörü için önemi ile sektördeki kullanım alanları Türkiye Bankalar Birliği’nden alınan veriler ışığında incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Industry 4.0, the fourth step of the industrialization process, can be described as a system in which minimizing the labor force in the production of services and products and increasing the speed, flexibility, and compatibility of the processes carried out at minimum cost by using computer programs and machines with its components containing advanced technologies. The Fourth Industrial Revolution includes more than one component. One of these components, the concept of artificial intelligence, is a set of codings with abilities such as voice recognition with computer software, reasoning, imitating human thoughts with artificial cells, identifying/understanding emotions, reacting to perception, and initiating action. Artificial intelligence is preferred in multiple fields such as armed forces, security systems, civil aviation, marketing, and advertising, due to the benefits it offers to users and companies to a large extent. One of the areas where artificial intelligence is used the most is the banking field, which is a constantly developing and dynamic sector. Artificial intelligence-based applications, websites, online applications, voice response systems, and virtual assistants started to be used in the ongoing e-digital transformation processes in banking and the service production process offered in digital banking applications. In this study, the historical development of the concept of artificial and its usage areas in general, the importance of artificial intelligence for the banking sector, and its usage areas in the sector were examined in the light of the data obtained from The Banks Association of Turkey.
Keywords
- Adamopoulou, E. Ve Moussiades, L. (2020, Haziran). Chatbot Teknolojisine Genel Bakış. In Yapay Zekâ Uygulamaları Ve Yenilikler Ifıp Uluslararası Konferansı (S. 373-383). Springer, Cham.
- Aggarwal, M. (2011). Bilgi Erişim Ve Soru Cevaplama Nlp Yaklaşımı: Bir Yapay Zekâ Uygulaması. International Journal Of Soft Computing And Engineering (Ijsce), 1 (Ncaı2011).
- Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2020). Sağlık Hizmetleri Ve Yönetiminde Yapay Zekâ. Acta Infologica, 5(1), 5-6.
- Akbaba, A. İ., & Özdemir, A. (2013) Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmelerin (Kobi’lerin) Pazarlama Faaliyetlerinde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanımı Ve Bir Uygulama. Https://Www.Researchgate.Net/Publication/265251894 (Erişim Tarihi 25.04.2021)
- Altinirmak, S., & Karamaşa, Ç. (2016). Comparıson Of Machıne Learnıng Technıques For Analyzıng Banks’fınancıal Dıstress. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(36), 291-304.
- Alzaidi, A. A. (2018). Impact Of Artificial Intelligence On Performance Of Banking Industry İn Middle East Ocr. International Journal Of Computer Science And Network Security, 18(10), 140-148.
- Artar, O., & Türkay, U. İ. (2021). Havacılık Sektöründe Havalimanlarının Dijital Dönüşümü. Working Paper Series, 2(1), 86-97.
- Ateş, E. (2019). Derin Öğrenme İle Sesli Komut Tanıma (Master's Thesis, Esogü, Fen Bilimleri Enstitüsü).
- Bahar, M., Yüzbaşıoğlu, N., & Topsakal, Y. (2019). Akıllı Turizm Ve Süper Akıllı Turist Kavramları Işığında Geleceğin Turizm Rehberliğine Bakış. Journal Of Travel And Tourism Research, (14), 72-93.
- Bilal Zorić, A. (2016). Predicting Customer Churn İn Banking İndustry Using Neural Networks. Interdisciplinary Description Of Complex Systems: Indecs, 14(2), 116-124.
- Ceran, M. (2019). Bankacılıkta Dijitalleşme Kapsamında, Öğrenen Yapay Zekâ Desteğiyle Sorunlu Kredilerin Belirlenmesi Marmara Üniversitesi Bankacılık Ve Sigortacılık Enstitüsü Bankacılık Anabilim Dalı. Yayınlanmış Doktora Tezi
- Çelik, S. B., & Mangır, F. (2020). Bankacılık Sektörünün Dijitalleşmesi: Dünyada Ve Türkiye'de Durum Analizi. Cyberpolitik Journal, 5(10), 260-282.
- Demirkol, F. (2020). Ulusal Güvenlikte Yapay Zekâ Kullanımı: Abd Ve Çin Örnekleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 421-423.
- Doğan, H., & Burucuoğlu, M. (2018). Tüketicilerin Mobil Bankacılık Hizmet Kalitesi Algıları Ve Tekrar Kullanma Niyetleri: Ampirik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 14(4), 1183-1198.
- G. Karagöz Ve C. Demiroğlu, "Etkileşimli Sesli Yanıt Çağrı Akışında Gramer Tabanlı Bir Türkçe Konuşma Tanıma Sisteminin Gösterilmesi," 2012 20. Sinyal İşleme Ve İletişim Uygulamaları Konferansı (Sıu) , 2012, Ss. 1-2, Doi : 10.1109 / Sıu.2012.6204849.
- Gacar, A. (2019). Yapay Zekâ Ve Yapay Zekânın Muhasebe Mesleğine Olan Etkileri: Türkiye’ye Yönelik Fırsat Ve Tehditler. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 389-394.
- Gencer, A. H. (2017). Yapay Sinir Ağları İle Bitcoin Fiyatını Tahminleme Forecasting The Bitcoin Price Via Artificial Neural Networks.
- Gunning, D. (2017). Açıklanabilir Yapay Zeka (Xai). Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (Darpa), Nd Web, 2 (2).
- Güçlüay, S. (2001). Orta Çağda Ticari Müesseseler (Bankalar, Birlikler, Şirketler). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 295-304.
- Gümüş, E., Medetoğlu, B., & Tutar, S. (2020). Finans Ve Bankacılık Sisteminde Yapay Zekâ Kullanımı: Kullanıcılar Üzerine Bir Uygulama. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 3(1), 28-53.
- Inceoglu, M. M. (2004). Bir Eğitim Kurumu İçin Etkileşimli Sesli Yanıt Sistemi. Tojet: The Turkish Online Journal Of Educational Technology 3(2).
- Karaatlı, M., Helvacıoğlu, Ö. C., Ömürbek, N., & Tokgöz, G. (2012). Yapay Sinir Ağlari Yöntemi İle Otomobil Satiş Tahmini. Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 8(17), 87-100.
- Karakuş, C., & Katman, F. (2019). Male Sınıfı İnsansız Hava Aracı (İha) Teknolojisi Ve Konvansiyonel (Geleneksel) Savaştaki Yeri. Akademik Tarih Ve Düşünce Dergisi, 6(2), 882-897.
- Kaur, D., Sahdev, S. L., Sharma, D., & Siddiqui, L. (2020). Banking 4.0: ‘The Influence Of Artificial Intelligence On The Banking Industry & How Aı Is Changing The Face Of Modern Day Banks’. International Journal Of Management, 11(6).
- Kazu, İ. Y., & Özdemir, O. (2009). Öğrencilerin Bireysel Özelliklerinin Yapay Zekâ İle Belirlenmesi (Bulanık Mantık Örneği). Akademik Bilişim, 11-13.
- Keleş, A., Keleş, A., & Akçetin, E. (2017). Pazarlama Alanında Yapay Zekâ Kullanım Potansiyeli Ve Akıllı Karar Destek Sistemleri. Electronic Turkish Studies, 12(11).
- Kıshada, Z. M., Wahab, N. A., & Mustapha, A. (2016). Customer Loyalty Assessment In Malaysıan Islamıc Bankıng Usıng Artıfıcıal Intellıgence. Journal Of Theoretical & Applied Information Technology, 87(1).
- Kuşçu, E. (2015). Çeviride Yapay Zekâ Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 45-58.
- Küçük, D., & Arıcı, N. (2018). Doğal Dil İşlemede Derin Öğrenme Uygulamalari Üzerine Bir Literatür Çalişmasi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri Ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 2(2), 76-86.
- Küçükdurmaz, U. (2014). Effects Of Recent Ivr Applications On Call Center Performance İn Banking Sector (Doctoral Dissertation, Graduate School Of Natural And Applied Sciences).
- Laukkanen, T. (2017). Mobil Bankacılık. International Journal Of Bank Marketing
- Ortiz, J., Marin, A., & Gualdron, O. (2016). Implementation Of A Banking System Security İn Embedded Systems Using Artificial İntelligence. Advances In Natural And Applied Sciences, 10(17), 95-102.
- Öztemel, E. (2003). Yapay Sinir Ağları. Papatyayayincilik, Istanbul.
- Öztürk, K., & Şahin, M. E. (2018). Yapay Sinir Ağları Ve Yapay Zekâ ’ya Genel Bir Bakış. Takvim-İ Vekayi, 6(2), 25-36.
- Patil, P. S., & Dharwadkar, N. V. (2017, February). Analysis Of Banking Data Using Machine Learning. In 2017 International Conference On I-Smac (Iot İn Social, Mobile, Analytics And Cloud)(I-Smac) (Pp. 876-881). Ieee.
- Payne, E. M., Peltier, J. W., & Barger, V. A. (2018). Mobile Banking And Aı-Enabled Mobile Banking: The Differential Effects Of Technological And Non-Technological Factors On Digital Natives’ Perceptions And Behavior. Journal Of Research İn Interactive Marketing.
- Pirim, A. G. H. (2006). Yapay Zekâ. Journal Of Yaşar University, 1(1), 81-93.
- Ravi, H. (2018). Application Of Artificial İntelligence İn İnvestment Banks. Review Of Economic And Business Studies, (22), 131-136.
- Shustova, E., & Blagoev, V. (2018). Risk Management İn The Internet Banking: The Case Of Kazakhstan. Economic Studies, 27(5).
- Singh, C., & Lin, W. (2020). Can Artificial İntelligence, Regtech And Charitytech Provide Effective Solutions For Anti- Money Laundering And Counter-Terror Financing İnitiatives İn Charitable Fundraising. Journal Of Money Laundering Control.
- Soyhan, İ., Gurel, S., & Tekin, S. A. (2021). Yapay Zekâ Tabanlı Görüntü İşleme Tekniklerinin İnsansız Hava Araçları Üzerinde Uygulamaları. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi, (24), 469-473.
- Sümer, G. (2016). Türk Bankacılık Sektörünün Tarihsel Gelişimi Ve Ab Bankacılık Sektörü İle Karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 485-508.
- Şeker, E. (2020). Yapay Zekâ Tekniklerinin/Uygulamalarının Siber Savunmada Kullanımı. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, 6(2), 108-115.
- Tamer, H. Y., & Övgün, B. (2020). Yapay Zekâ Bağlamında Dijital Dönüşüm Ofisi. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 75(2),
- Topakkaya, A., & Eyibaş, Y. (2019). Yapay Zekâ Ve Etik İlişkisi. Felsefe Dünyası, 70(1), 81-99.
- Topsakal, Y. (2018). Akıllı Turizm Kapsamında Engelli Dostu Mobil Hizmetler: Türkiye 4.0 İçin Öneriler. Journal Of Tourism Intelligence And Smartness, 1(1), 1-13.
- Uğur, A., & Kınacı, A. C. (2006). Yapay Zekâ Teknikleri Ve Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Web Sayfalarının Sınıflandırılması. Xı. Türkiye'de İnternet Konferansı (İnet-Tr'06), Ankara, 1-4.
- Votintseva, L., Andreeva, M., Kovalenin, I., & Votintsev, R. (2019, March). Digital Transformation Of Russian Banking İnstitutions: Assessments And Prospects. In Iop Conference Series: Materials Science And Engineering (Vol. 497, No. 1, P. 012101). Iop Publishing.
- Yavuz, A. E., & Babuşcu, Ş. (2017). Türk Bankacılık Sektöründe Penetrasyon; İnternet Bankacılığı Ve Mobil Bankacılık Ürünlerindeki Penetrasyonun Analizi. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 24-57.
- Yanık, R & Karadaş, A. (2013). E-Faturanın Türkiye Muhasebe Standartları Uyum Sürecine Uygun Düzenlenmesine İlişkin Bir Öneri. EKEV Akademi Dergisi, 17(57), 133-141
- Yanık, R & Sümer, S. (2019). Akademisyenlerin İslami Bankacılık Algısı. ATASOBED, 23(3), 1177-1190
- Yıldırım, B. F., & Özdemirci, F. (2019). Kurumlarda Örtük Bilginin Yapay Zekâ Destekli Tavsiye Sistemleri Aracılığıyla Ortaya Çıkarılması. Bilgi Yönetimi, 2(1), 34-43.
- Zang, Y., Zhang, F., Di, C. A., & Zhu, D. (2015). Advances Of Flexible Pressure Sensors Toward Artificial İntelligence And Health Care Applications. Materials Horizons, 2(2), 140-156.
- Zeren, D., & Keşlikli, İ. (2019). Programatik Reklamcılık: Kavram, İşleyiş Ve Potansiyeli Açısından Değerlendirmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 312-326.
- Zhang, X. Ve Dahu, W. (2019). Yapay Zekâ Algoritmalarının Görüntü İşlemede Uygulanması. Görsel İletişim Ve Görüntü Temsil Dergisi, 61, 42-49.
- Zinisha, O. S., Ivanenko, I. N., & Avdeeva, R. A. (2019). Artificial İntelligence As A Factor To İmprove Bank Efficiency. Indo American Journal Of Pharmaceutical Sciences, 6(3), 6917-6919.
- https://docs.microsoft.com/tr-tr/azure/cognitive-services/luis/what-is-lui (Erişim Tarihi 24.05.2021)
- https://listelist.com/otomotiv-endustrisi-yapay-zeka/ (23.05.2021)
- https://medium.com/t%C3%BCrkiye/yapay-zekan%C4%B1n-tarih%C3%A7esi-ve-geli%C5%9Fim-s%C3%BCreci- cb4c73deb01d (Erişim tarihi 12.04.2021)
- https://tr.asseco.com/coezuemlerimiz/cagri-merkezi-ve-ses-teknolojileri/coezuemler/ivn-akilli-dis-arama-sistemi-669/ (Erişim Tarihi 29.04.2021)
- https://www.endustri40.com/pazarlamada-kullanilan-yapay-zeka-araclari/ (Erişim Tarihi 23.05.2021)
- https://www.havelsan.com.tr/haberler/guncel/havelsan-yapay-zekali-simulator-gelistirecek (Erişim Tarihi 24.05.2021)
- https://www.new.com.tr/blog/akilli-turizm-otelcilik-ve-yapay-zekâ-uygulam (Erişim Tarihi 23.05.2021)
- https://www.samsung.com/tr/apps/samsung-health/ (Erişim Tarihi 20.05.2021)
- https://www.ssb.gov.tr/urunkatalog/tr/154 (24.05.2021)
- https://www.tbb.org.tr/tr (Erişim tarihi 03.04.2021)
- https://www.turnitin.com/t (Erişim Tarihi 18.05.2021)
