Kömür Madeni İşletmelerinde Maddi Olmayan Duran Varlık Hesaplarının İncelenmesi: TKİ-TTK ve Yeni Anadolu Madencilik ve Teknolojileri A.Ş. İşletmeleri Örneği
Author :
Abstract
Enerji sektörünün önemli alanlarından biri olan kömür madenciliği alanında faaliyet gösteren iktisadi devlet teşekküllerinden Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) ve Türkiye Taş Kömürü Kurumu (TTK) ile TKİ’nin %16’lık hisse ile iştiraki konumundaki Yeni Anadolu Madencilik ve Teknolojileri A.Ş. mali kayıtlarında yer alan fiziksel varlık ve maddi olmayan duran varlık hesaplarının yerinde yapılan inceleme ve araştırma çalışmaları sonucu elde edilen bulgular VUK, TMS ve TFRS esasları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Belirtilen kömür madeni işletmelerinde kullanılan maddi olmayan duran varlık hesaplarından biri olan 260. Haklar hesabında; patent alımı, güvenlik yazılımı, kömür arama ruhsatı, microsoft yazılım lisansı, oracle veri tabanı, bitümlü şeyl sahaları, sahaların itfa bedeli, teleses bilgisayar program bedeli, bordro ve muhasebe programları, nes, netcad GIS ve netsurf lisans bedeli vb. varlıklardan oluştuğu görülmektedir. Söz konusu işletmelerin maddi olmayan duran varlık hesaplarının yeniden ele alınarak muhasebe sistemi uygulama genel tebliği, tek düzen hesap planı ve TMS/TFRS standartları çerçevesinde gerçeğe uygun değerleriyle finansal durum (bilanço) tablosunda raporlanması, raporlanamayan maddi olmayan duran varlık kalemlerine (entelektüel sermaye) ilişkin bilgilerin ise bilanço dipnotlarında ayrıntılı bir şekilde belirtilerek kayıtlara intikalinin sağlanması ve elde edilen sonuçların finansal olarak yorumlanması ve değerlendirilmesi açısından anlamlı olacağı ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
One of the important areas of the energy sector is coal mining. The economic state enterprises operating in this field; Turkish Coal Enterprises Corporation (TKİ), Turkish Hard Coal Authority (TTK) and Yeni Anadolu Madencilik ve Teknolojileri A.Ş., (which is a subsidiary of TKİ with a 16% share) institutions constitute the sample of the study. The "intangible assets" accounts, which are included in the financial records of these institutions but provide commercial benefits and privileges to the companies in question, in addition to their physical assets, are examined. The findings obtained as a result of on-site examination and research studies were evaluated in terms of VUK (Tax Procedure Law) and TMS (Turkish Accounting Standards) principles. In the 260 Rights account, which is one of the intangible assets used in the mining operations within the scope of the review; patent acquisition, security software, coal exploration license, Microsoft software license, oracle database, office software program, security software, bituminous shale fields, redemption cost of fields, teleses computer program cost, office, payroll and accounting programs, Nes, Netcad GIS and netsurf license fee etc. appears to consist of assets. According to the results of the examination, the intangible asset accounts of the said enterprises should be reconsidered and reported in the operating balance sheets with their fair values in accordance with the general communiqué on the accounting system application, the uniform chart of accounts and TMS/TFRS standards. It has been demonstrated that the information on unreported intangible asset items (intellectual capital) is meaningful in terms of ensuring that it is recorded in the footnotes of the balance sheet and interpretation of the obtained results from a financial point of view.
Keywords
- Akpınar, A. (2012). “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Göre Amortismana Tabi Duran Varlıklar ve Türkiye Uygulaması”. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
- Aliefendioğlu, Y., Demir, E., & Tanrıvermiş, H., 2016. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Aktiflerinde Yer Alan Maddi Duran Varlıkların Envanter ve Değerleme Araştırması: Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Hirfanlı Hidroelektrik Santrali İşletmesi Örneği, s. 47, Finans ve Bankacılık Çalışmaları Dergisi IJFBS, Cilt 5 Sayı 5, Özel Sayı ISSN: 2147-4486.
- Anonim, (1992). “1 Sayılı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği”. 26.12.1992 Tarih ve 21447 Sayılı Resmi Gazete Mükerrer Sayısı
- Anonim, (2015). “Beyanname Düzenleme Kılavuzu 3. Cilt Vergi Usul Kanunu”, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları, s. 167, İstanbul, 2015.
- Anonim, (2021a). “TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı”. 8. paragraf,
- Anonim, (2021b). “TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı” 21. paragraf,
- Anonim (2021c). TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı, Kamu Gözetimi Kurumu.
- Başağaç, H. (2006). “Maddi Duran Varlıkların Değerlemesinde Türk Vergi Mevzuatı ve TMS 16: Maddi Duran Varlıklar Standardı Hükümlerinin Karşılaştırılması”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
