Sosyal dışlanma yaklaşımı, Avrupa Birliği’nin sosyal ve ekonomik nitelikli sorunlarla baş etmede benimsediği kapsayıcı bir bakış açısını temsil etmektedir. Kavram ilk olarak 70’li yıllarda ortaya çıkmış, 80’li yıllarda gelişmiş ülkelerde yaygınlaşmış ve 90’lı yıllarda AB’nin temel sosyal politika uygulamaları ve gelecek projeksiyonlarını içeren bir yaklaşım haline gelmiştir. Esas itibariyle sosyal dışlanma, çeşitli sebeplerle toplum ile bütünleşmede yaşanan yetersizlik durumunu ifade etmektedir. Dolayısıyla kavram, toplumsal katılımın tersine, çoğunlukla dışsal nedenlerle ortaya çıkan bir toplumdan tecrit edilme halini yansıtmaktadır. Bu çalışmada AB’nin sosyal dışlanma yaklaşımı, sosyal refah devleti tecrübesinin çağdaş bir yansıması olarak değerlendirilmekte, 2008 finansal krizi ve 2020 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan Covid- 19 krizi bağlamında Avrupa Birliği sosyal dışlanma yaklaşımının geleceğine dair tespit ve öneriler ele alınmaktadır. Bu kapsamda kriz dönemlerinde, ekonomik önceliklerin öne çıktığı ve ülkelerin kalkınmanın sosyal boyutlarını ihmal etme eğiliminde oldukları çıkarımından hareketle, AB’nin özellikle Covid- 19 krizi sürecinde uyguladığı politikalar, buna yönelik eleştiriler ve sosyal dışlanma özelinde Avrupa sosyal politikasının geleceği tartışılacaktır.
Social exclusion approach represents an inclusive perspective adopted by European Union in dealing with social and economic problems. Exclusion concept emerged in 70s, became widespread in developed countries in 80s and it has become an approach that includes EU’s basic social policy practices and future projections. Social exclusion essentially refers to inability to integrate with society for various reasons. Therefore, the concept reflects the state of isolation from a society that occurs mostly for external reasons, as opposed to social participation. In this study, EU’s social exclusion approach is evaluated as a contemporary reflection of the social welfare state experience, then development of social policy and main problem areas in the EU are discussed and some suggestions put forward based on 2008 financial crises and Covid- 19 pandemic that dominated 2020. In this context, the policies implemented by the EU especially during the Covid- 19 crises, its criticisms and the future of the European social policy will be discussed based on the inference that economic priorities come to fore and countries tend to neglect social dimensions of development in times of crises.