Sağlık Çalışanlarında Psiko-sosyal Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Author :  

Year-Number: 2022-1
Yayımlanma Tarihi: 2022-03-19 16:00:32.0
Language : Türkçe
Konu : Sağlık Yönetimi
Number of pages: 81-90
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu tanımlayıcı araştırmanın amacı sağlık çalışanlarında psiko-sosyal risk faktörlerini belirlemektir. Araştırma Ocak 2021 – Haziran 2021 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Hastanesinde yapılmıştır.  Kontrol listelerine ait maddelerin (90 maddelik kontrol listesi) toplamına ait Kuder-Richardson 20 analizine ait değer 0,83 ve Cronbach alfa değeri 0,816 olarak hesaplanmıştır. Nominal ölçekli verilerin karşılaştırılması için ki-kare testi, oransal ölçekli verilerin karşılaştırmaları için Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Bölümlerin toplam risk puanları 1-5 puan arası “risk yok”, 6-10 puan arası “artan risk”, 11-15 puan arası ise “yüksek risk” olarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların 37,7’si hemşire, 52,5’i lisans mezunu, 54,7’si kadın sağlık çalışanıdır. Sağlık çalışanlarının %31,6’sında tükenmişlik, %28,5’inde mobbing ile ilgili risk faktörleri yüksek risk düzeyindedir. Stres, şiddet ve mobbing ile ilgili risk faktörlerinde artmış risk düzeyleri sırasıyla %56, %64,6 ve %64,6 olarak bulunmuştur. Risk görülmeme oranları madde bağımlılığında %17,7 ve çalışma saatinde ise %4,4’tür.  Araştırmada sağlık çalışanlarının yüksek risk düzeyinde tükenmişlik ve mobbing ile ilgili psikososyal risk faktörlerine, artmış risk düzeyinde stres, şiddet ve mobbing ile ilgili psikososyal risk faktörlerine maruz kaldığı görülmüştür. Sonuç olarak, stres, tükenmişlik, şiddet, mobbing, çalışma saati ve madde bağımlılığını içeren psikososyal risk faktörlerinin tamamında artmış risk düzeyi görülme oranının sırasıyla yüksek risk görülme ve risk görülmeme oranlarından daha fazla olduğu söylenebilir.

Keywords

Abstract

The aim of this descriptive study is to determine the psycho-social risk factors in healthcare professionals. The research was carried out at Mersin University Hospital between January 2021 and June 2021. The value of the Kuder-Richardson 20 analysis of the sum of the items of the checklists (checklist of 90 items) was calculated as 0.83 and the Cronbach alpha value as 0.816. Chi-square test was used for comparison of nominal scale data and Kruskal-Wallis test was used for comparison of proportional scale data. The total risk scores of the departments were evaluated as “no risk” between 1-5 points, “increased risk” between 6-10 points, and “high risk” between 11-15 points. 37.7 of the participants are nurses, 52.5 are bachelor's degree, and 54.7 are female health professionals. Risk factors related to exhaustion in 31.6% of health professionals and mobbing in 28.5% of them are at high risk level. Increased risk levels in risk factors related to stress, violence and mobbing were found to be 56%, 64.6% and 64.6%, respectively. The rates of no risk are 17.7% in substance dependency and 4.4% in working hours. In the study, it was observed that health professionals were exposed to psychosocial risk factors related to exhaustion and mobbing at high risk, and psychosocial risk factors related to stress, violence and mobbing at increased risk. As a result, it can be said that the rate of increased risk in all psychosocial risk factors including stress, exhaustion, violence, mobbing, working hours and substance dependency is higher than the rates of high risk and no risk, respectively.

Keywords


  • Albar, B. Ö., & Ofluoğlu, G. (2017). Çalışma Hayatında Mobbing Ve Tükenmişlik İlişkisi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 538-550. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/hakisderg/issue/33300/357732

  • Atlı K, Kalaycı D. (2020). Vardiya-Gece Çalışmalarında İş Sağlığı ve Güvenliği. Yıldız AN, Sandal A, Editörler. İş Sağlığı ve Güvenliği Meslek Hastalıkları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2020

  • Balseven, A., Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H. & Doğan,Y. (2002). Madde Kullanımı, Bağımlılıktan Korunma ve Medya, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 11, 91-93.

  • Caruso, C. C. (2014). Negative İmpacts Of Shiftwork And Long Work Hours. Rehabilitation nursing, 39(1), 16-25. https://doi.org/10.1002/rnj.107

  • Ceylan, H. (2014). Türkiye'de İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi. International Journal of Engineering Research and Development, 6(1), 1-6. Doı: 10.29137/umagd.346068

  • Ceylan, H., & Başhelvacı, V. S. (2011). Risk Değerlendirme Tablosu Yöntemi İle Risk Analizi: Bir uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 25-33.

  • Chmielewski, J., Łoś, K., & Łuczyński, W. (2021). Mindfulness in Healthcare Professionals and Medical Education. International journal of occupational medicine and environmental health, 34(1), 1–14. https://doi.org/10.13075/ijomeh.1896.01542

  • Colten, HR., Altevogt BM. (2006). Sleep Disorders And Sleep Deprivation An Unmet Public Health Problem. National Academies. Washington, DC.

  • Çınar, H. G., Çiçek Korkmaz, A., & Yılmaz, D. (2016). Hemşirelerde Mobbing. Journal of Human Rhythm, 2(2).

  • Demirbaş, H., İlhan, İ. Ö., Yıldırım, A., & Doğan, I. B. (2016). Psychological Factors Related With Substance Use Among Regularly Drinking University Students With Low İncome. Egitim ve Bilim, 41(183). DOI: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.1370

  • Divanoğlu, S. U., & Çelik, R. (2021). Sağlık Kurumlarında Güncel Konular, İçinde Sağlık Kurumlarında Dijitalleşme (Ed. Divanoğlu S.U., Zengin A.Y.), Ankara: Nobel Yayıncılık.

  • European Community Programme for Employment and Social Solidarity (2011). Occupational Health and Safety Risks in the Healthcare Sector. https://op.europa.eu/en/publication- detail/-/publication/b29abb0a-f41e-4cb4b787-4538ac5f0238 Erişim Tarihi: 15.02.2022 Fallahi-Khoshknab, M., Oskouie, F., Najafi, F., Ghazanfari, N., Tamizi, Z., & Afshani, S. (2016). Physical Violence Against Health Care Workers: A Nationwide Study From Iran. Iranian journal of nursing and midwifery research, 21(3), 232–238. https://doi.org/10.4103/1735-9066.180387

  • Gillen, P. A., Sinclair, M., Kernohan, W. G., Begley, C. M., & Luyben, A. G. (2017). Interventions For Prevention Of Bullying İn The Workplace. The Cochrane database of systematic reviews, 1(1), https://doi.org/10.1002/14651858.CD009778.pub2

  • ILO. (2015). Health Services Sector. https://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/health-services/lang-- en/index.htm. Erişim Tarihi: 16.02.2022,

  • Kırılmaz, H. , Yorgun, S. & Atasoy, A. (2016). Sağlık Çalışanlarında Psikososyal Risk Faktörlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma . Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD) , Özel Sayı 1 , 66-82 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/25850/272499

  • Kosydar-Bochenek, J., Ozga, D., Woźniak, K., Migut, M., Lewandowski, B., & Burdzy, D. (2017). Traumatic Stress İn The Work Of Paramedics. Przeglad epidemiologiczny, 71(4), 639–645.

  • Kunzler, A. M., Helmreich, I., Chmitorz, A., König, J., Binder, H., Wessa, M., & Lieb, K. (2020). Psychological İnterventions to Foster Resilience in Healthcare Professionals. The Cochrane database of systematic reviews, 7(7), CD012527. https://doi.org/10.1002/14651858.CD012527.pub2

  • Laschinger, H.K.S., Grau, A.L., Finegan, J. & Wilk, P. (2010), New Graduate Nurses’ Experiences Of Bullying And Burnout İn Hospital Settings. Journal of Advanced Nursing, 66: 2732-2742. https://doi.org/10.1111/j.13652648.2010.05420.x

  • Lin, R. T., Lin, Y. T., Hsia, Y. F., & Kuo, C. C. (2021). Long Working Hours And Burnout İn Health Care Workers: Non-Linear Dose-Response Relationship And The Effect Mediated By Sleeping Hours-A Cross-Sectional Study. Journal of occupational health, 63(1), e12228.

  • Malhotra, N. K. (2007). Marketing research. Pearson Prentice Hall.

  • Maslich, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experience burnout. Journal of Organizational Behavior, 2, 99- 113.

  • National Safety Council Near Miss Reporting Systems. [(accessed on 22 April 2021)]; Available online: https://www.atlantictraining.com/blog/wp-content/uploads/2018/05/294734832-Near-MissReporting-Systems.pdf.

  • Odonkor, S. T., & Frimpong, K. (2020). Burnout Among Healthcare Professionals İn Ghana: A Critical Assessment. BioMed Research International, 2020. https://doi.org/10.1155/2020/1614968

  • Palaz, S. (2016). Psikolojik Taciz ve Yıldırma Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Banka Çalışanları Örneği, Karatahta İş Yazıları Dergisi, 5, 19-36.

  • Phillips J. P. (2016). Workplace Violence Against Health Care Workers İn The United States. The New England journal of medicine, 374(17), 1661–1669. https://doi.org/10.1056/NEJMra1501998

  • Ramacciati, N., Ceccagnoli, A., Addey, B., Lumini, E., & Rasero, L. (2016). Interventions To Reduce The Risk Of Violence Toward Emergency Department Staff: Current Approaches. Open access emergency medicine : OAEM, 8, 17– 27. https://doi.org/10.2147/OAEM.S69976

  • Rosário, S., Fonseca, J. A., Nienhaus, A., & da Costa, J. T. (2016). Standardized Assessment Of Psychosocial Factors And Their İnfluence On Medically Confirmed Health Outcomes İn Workers: A Systematic Review. Journal Of Occupational Medicine And Toxicology (London, England), 11, 19. https://doi.org/10.1186/s12995-016-0106-9

  • Saridi, M., Karra, A., Kourakos, M., & Souliotis, K. (2016). Assessment Of Alcohol Use İn Health Professionals During The Economic Crisis. British journal of nursing (Mark Allen Publishing), 25(7), 396–405. https://doi.org/10.12968/bjon.2016.25.7.396

  • Shanafelt, T. D., West, C. P., Sinsky, C., Trockel, M., Tutty, M., Satele, D. V., ... & Dyrbye, L. N. (2019). Changes in Burnout And Satisfaction With Work-Life İntegration İn Physicians And The General Us Working Population Between 2011 and 2017. In Mayo Clinic Proceedings (Vol. 94, No. 9, pp. 1681-1694). Elsevier. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2018.10.023

  • Sharma, E. (2005). Role Stress Among Doctors. Journal of Health Management, 7(1), 151-156.

  • Spelten, E., Thomas, B., O'Meara, P. F., Maguire, B. J., FitzGerald, D., & Begg, S. J. (2020). Organisational İnterventions For Preventing And Minimising Aggression Directed Towards Healthcare Workers By Patients And Patient Advocates. Cochrane Database of Systematic Reviews, (4). DOI: 10.1002/14651858.CD012662.

  • Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.

  • WHO. (2002). World Report On Violence and Health: Summary. Geneva, https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/summary_en.pdf , Erişim Tarihi: 12.02.2022

  • Williams, I. M., & Lewis, W. G. (2020). Stress İn The Workplace For Healthcare Professionals. Physiological reports, 8(13), e14496. https://doi.org/10.14814/phy2.14496

  • Yaribeygi, H., Panahi, Y., Sahraei, H., Johnston, T. P., & Sahebkar, A. (2017). The İmpact Of Stress On Body Function: A Review. EXCLI journal, 16, 1057–1072. https://doi.org/10.17179/excli2017-480

  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

  • Zampieron, A., Galeazzo, M., Turra, S., & Buja, A. (2010). Perceived Aggression Towards Nurses: Study İn Two Italian Health İnstitutions. Journal of clinical nursing, 19(15-16), 2329–2341. https://doi.org/10.1111/j.13652702.2009.03118.x

  • Hisar, A., Özdemir, A. & Basmacı, G. (2017). “Sağlık Hizmetlerinde Risk Yönetiminin Çalışan Güvenliğine Etkisi Ve Bir Uygulama”, International Journal of Academic Value Studies, Vol:3, Issue:17; pp: 103-118 (ISSN:2149-8598)

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics