Gri Sistem Teorisi Kullanılarak Hastane Polikliniklerinin Faaliyet Performansının CRITIC ve ARAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi
Author :
Abstract
Bu çalışmada Ankara’da faaliyet gösteren bir özel hastanenin poliklinikleri yıllık faaliyet etkinliğine göre sıralanmıştır. Bu amaçla Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden CRITIC ve ARAS yöntemleri kullanılmıştır. CRITIC yöntemi ile poliklinikte muayene olan hasta sayısı, poliklinikten yönlendirilen tetkik sayısı, hasta memnuniyet puanı ortalaması ve şikâyet sayısı kriterleri ağırlıklandıırılmıştır. Kriter ağırlıklarının hesaplanmasının ardından poliklinikler faaliyet performansına göre ARAS yöntemi kullanılarak sıralanmıştır. CRITIC yöntemi sonuçlarına göre hasta sayısı en büyük kriter ağırlığına sahipken hasta memnuniyet puanı ortalaması en düşük kriter ağırlığına sahiptir. ARAS yöntemi sonuçlarına göre ise Kadın Doğum-2, Fizik Tedavi, Ortopedi, Genel Cerrahi ve Fizik Tedavi-2 poliklinikleri en yüksek faaliyet performansına sahip polikliniklerdir. Bu poliklinikler yapılan performans sıralamasında ilk beş sırada yer almaktadır. Bununla birlikte yapılan performans sıralamasında son beş sırada yer alan ve en kötü faaliyet performansına sahip poliklinikler Dâhiliye, Kardiyoloji, Kardiyoloji-2, Üroloji ve Göğüs Hastalıkları olarak bulunmuştur.
Keywords
Abstract
In this study, the polyclinics of a private hospital that is operating in Ankara were ranked according to annual operational performance. For this purpose, CRITIC and ARAS methods were used. With the CRITIC method, the criteria for the number of patients, the number of examinations, the average patient satisfaction scores, and the number of complaints were weighted. After calculating the criteria weights, the polyclinics were ranked according to their operational performance by using the ARAS method. By the results of the CRITIC method, the number of patients has the highest criterion weight, the average patient satisfaction score has the lowest. The results of the ARAS method, Obstetrics-2, Physical Therapy, Orthopedics, General Surgery, and Physical Therapy-2 polyclinics are the polyclinics with the highest operational performance. However, Internal medicine, Cardiology, Cardiology-2, Urology, and Chest Diseases polyclinics have the worst operational performance.
Keywords
- Atmaca, E., Turan, F., Kartal, G., & Çiğdem, E. S. (2012). Ankara ili özel hastanelerinin veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 135-153.
- Aytekin, S. (2011). Yatak işgal oranı düşük olan sağlık bakanlığı hastanelerinin performans ölçümü: Bir veri zarflama analizi uygulaması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 113-138.
- Boskovic, S., Radonjic-Djogatovic, V., Ralevic, P., Dobrodolac, M., & Jovcic, S. (2021). Selectıon Of Mobıle Network Operator Usıng The Crıtıc-Aras Method. International Journal for Traffic & Transport Engineering, 11(1), 17-29.
- Bal V., & Bilge, H. (2013). Eğitim ve araştırma hastanelerinde veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 1-14.
- Bardakçı, S., & Filiz, M. (2020). Veri zarflama analizi ile kamu hastaneleri için etkinlik ölçümü: artvin ilinde örnek bir uygulama. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(2), 445-460.
- Demiroğlu, M., & Çoşkun, İ. T. (2018). CRITIC-MOOSRA yöntemi ve UPS seçimi üzerine bir uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(1), 183–195.
- Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: the CRITIC method. Compu. Oper. Res. 22, 763–770.
- Doğan, H. (2022). Türkiye’nin Makroekonomik Performansının 2010-2020 Yılları İçin Crıtıc Temelli Aras Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Asya Studies, 6(19), 189-202.
- Julong, D. (1989). Introduction to grey system theory. The Journal of grey system, 1(1), 1-24.
- George, J., Badoniya, P., & Xavier, J. F. (2021). Hybrid Optimisation for Supply Chain Management: A Case of Supplier Selection by CRITIC, ARAS and TOPSIS Techniques. In Manufacturing and Industrial Engineering (pp. 161-174). CRC Press.
- Girginer, N., Köse, T., & Uçkun, N. (2014). Veri zarflama analizi ve gri ilişki analizinin birlikte kullanımıyla cerrahi servislerin etkinliklerinin analizi. International Conference in Economics. September 2014.
- Görmüş, İ. (2021). Borsa İstanbul (BİST)’da İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin CRITIC Ağırlıklandırma, TOPSIS ve ARAS Yöntemleri ile Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. In Congress of Human Studies, 34-60.
- Gülsevin, G., & Türkan, A. H. (2012). Afyonkarahisar hastanelerinin etkinliklerinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-8.
- Hajiagha, S. H. R., Akrami, H., & Hashemi, S. S. (2012). A multi‐objective programming approach to solve grey linear programming. Grey Systems: Theory and Application. 2(2), 259-271.
- Hantekin, E., & Akyüz, Y. (2015). TR33 bölgesi devlet hastanelerinin performanslarının bulanık AHP yöntemi ile ölçümü. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2).153-169.
- Hsu, C. I., & Wen, Y. H. (2000). Application of grey theory and multiobjective programming towards airline network design. European Journal of Operational Research, 127(1), 44-68.
- Liu, S. ve Lin, Y. (2006). Grey Information Theory and Practical Applications. New York: Springer.
- Liu, S., Fang, Z., Yang, Y., & Forrest, J. (2012). General grey numbers and their operations. Grey Systems: Theory and Application.
- Mahmoudi, A., Liu, S., Javed, S. A., & Abbasi, M. (2019). A novel method for solving linear programming with grey parameters. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 36(1), 161-172.
- Maruf, M., & Özdemir, K. (2021). Türkiye’deki Büyükşehirlerin İhracat Performanslarının CRITIC ve MAUT Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 85-99.
- Maruf, M. & Özdemir, K. (2021). Türkiye’deki Ticari Bankalara Ait Web Sitelerin Performanslarının SWARA ve ARAS Yöntemi ile Sıralanması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı, 1514-1537.
- Ömürbek, N., Yildirim, H., Parlar, G., & Karaatli, M. (2021). CRITIC Yöntemi ve Oyun Teorisi Bütünleşik Yaklaşimi İle Hastane Performanslarinin Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 539-560.
- Özkan, T., & AĞ, A. (2021). Corporate Sustainability Performance Assessment: CRITIC-ARAS Integrated Model. OPUS International Journal of Society Researches, 18(42), 5208-5229.
- Pelitli, T., Karagöz, E., Özbek, D. ve Yaralıo, K. (2018). Karar verme yöntemleri ARAS ve TOPSIS ile besin tercihlerine yönelik web tabanlı uygulama. 5th International Management Information Systems Conference, October 24.
- Şahin, K. & Cezlan E. Ç. (2022). Hospital selection of health tourists: A study with Ahp and Topsis Methods. OPUS– Journal of Society Research, 19(46), 327-339.
- Şenel, T., & Gümüştekin, S. (2015). Samsun'daki hastanelerin etkinliklerinin değerlendirilmesinde veri zarflama analizi kullanılması. International Anatolia Academic Online Journal Sciences Journal, 3(2). 53-60.
- Şenol, Z., & Ulutaş, A. (2018). Muhasebe temelli performans ölçümleri ile piyasa temelli performans ölçümlerinin CRITIC ve ARAS yöntemleriyle değerlendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (641), 983-1002.
- Taş, C., Bedir, N., Eren, T., Alağaş, H. M. & Çetin, S. (2018). AHP-TOPSIS Yöntemleri Entegrasyonu İle Poliklinik Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Uygulama. Sağlık Yönetimi Dergisi, 2 (1) , 1-17.
- Tengilimoğlu, D., & Toygar, Ş. A. (2013). Hastane performansının ölçümünde PATH yöntemi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3(1), 50-78.
- Wen, K. L. (2004). Grey Systems: Modeling and Predictions. New York Yang's: Scientific Press.
- Wu, H. W., Zhen, J., & Zhang, J. (2020). Urban rail transit operation safety evaluation based on an improved CRITIC method and cloud model. Journal of Rail Transport Planning and Management, 16(3), 100206.
- Xu, H., & Zhou, S. (2013). A grey data envelopment analysis model. Journal of Theoretical & Applied Information Technology, 48(3). 1552-1557.
- Yiğit, V., & Esen, H. (2017). Pabon Lasso modeli ve veri zarflama analizi ile hastanelerde performans ölçümü. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 26-32.
- Yiğit, A. (2019). Türkiye'de Eğitim Ve Araştırma Hastaneleri Performansının TOPSIS Yöntemi İle Analizi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 72-85.
- Zavadskas, E. K. and Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision-making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.
