SMMM’lerin Muhasebe Temel Kavramları ve Bu Kavramların Mali Tablolara Etkilerine Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma
Author :
Abstract
Bu araştırmada, SMMM’lerin muhasebe temel kavramları ve bu kavramların mali tabloları etkileme düzeylerine yönelik yönelik görüş ve düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, Van SMMM Odası’na kayıtlı ve mesleğini bağımsız olarak yürüten meslek elemanları üzerinde nitel araştırma yöntemlerinden biri olan “mülakat tekniği” ile gerçekleştirilmiştir. 2022 yılı Mart ayında toplam 10 SMMM ile yapılan görüşmeler ses kayıt cihazına kaydedilmiş; bu kayıtlar Word dosyasına aktarılmış ve elde edilen veriler Maxqda 2022 Analytics Pro yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, meslek mensuplarının çoğunun temel kavramlara uygun olarak muhasebe uygulamalarını gerçekleştirmeye gayret ettikleri; mali tabloların düzenlenmesi sırasında kısmen de olsa temel kavramların dışına çıktıkları; muhasebe temel kavramlarının hemen bütün meslek mensuplarınca rehber olarak görüldüğü bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca meslek mensuplarınca, çoğunlukla dönemsellik ve tarafsızlık ve belgelendirme kavramlarına vurgu yapılmıştır. Bununla birlikte vergi denetiminde daha çok tarafsızlık ve belgelendirme kavramıyla ilgili sorunlar yaşandığı ifade edilmiştir. Temel kavramlara uygun hareket etmenin zaman zaman mükellefle soruna yol açtığı; bu kavramlara uygun hareket etmede mevzuat bilgisinin önemli olduğu ve mesleğinde yeni olanların eski olanlara nazaran daha güncel ve yeni bilgilere açık oldukları ancak tecrübenin de temel kavramlara uyumda önemli olduğu bulgularına da ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
In this research, it has been tried to determine the opinions and thoughts of SMMMs (Certified Public Accountant Financial Advisors) about the basic concepts of accounting and the level of influence of these concepts on the financial statements. The research was carried out using the “interview technique”, which is one of the qualitative research methods on professional employees who are registered in the Van SMMM Chamber and carry out their profession independently. A total of 10 interviews with SMMMs in March 2022 were recorded on an audio recorder; these recordings were transferred to a Word file, and the data obtained were analyzed using the Maxqda 2022 Analytics Pro software. As a result of the research, most of the members of the profession tried to implement accounting practices in accordance with the basic concepts; they went beyond the basic concepts, albeit partially, during the preparation of the financial statements; It has been found that the basic concepts of accounting are seen as a guide by almost all professionals. In addition, the concepts of periodicity and impartiality and certification were mostly emphasized by the members of the profession. However, it has been stated that there are mostly problems related to the concept of impartiality and certification in tax auditing. Acting in accordance with the basic concepts sometimes causes problems with the taxpayer; It was also found that knowledge of the legislation is important in acting in accordance with these concepts and that those who are new in their profession are more up-to-date and open to new information compared to the old ones, but experience is also important in compliance with the basic concepts.
Keywords
- Aktürk, A., & Acar, D. (2012). Muhasebede İhtiyatlılık Kavramı ve Temelleri. Mali Çözüm, 22(113), 17-38.
- Apalı, A. (2018). Muhasebe Meslek Mensupları Açısından Muhasebe Denetiminin Sosyal Sorumluluk Kavramının Uygulanmasındaki Etkisi: Burdur İli Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 703-726.
- Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
- Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
- Callen, J. L., Khan, M., & Lu, H. (2013). Accounting Quality, Stock Price Delay and Future Stock Returns. Contemporary Accounting Research, 30(1), 269-295.
- Chen, H., Tang, Q., Jiang, Y., & Lin, Z. (2010). The Role of International Financial Reporting Standards in Accounting Quality: Evidence from the European Union. Journal of İnternational Financial Management & Accounting, 21(3), 220-278.
- Coyne, Imelda, T. (1997). Sampling in Qualitative Research. Purposeful and Theoretical Sampling; Merging or Clear Boundaries?. Journal of Advanced Nursing, 26(3), 623-630.
- Crosby, P. B. (1979). Quality is Free: The Art of Making Quality Certain. New American Library.
- Çiftci, B., & Çiftci, Y. (2017). Muhasebe Meslek Etiği Düzenlemeleri Çerçevesinde İhbarcılık. Journal of Academic Value Studies, 3(11), 106-125. (ISSN:2149-8598)
- Demir, M., & Onocak, D. (2021). Muhasebe Bilgisinin Çevresi ve Muhasebe Bilgi Kalitesini Artıran ve Azaltan Faktörler. Journal of Academic Value Studies, 7(3), 210-230.
- Demir, M., Ülker, Y., & Şenol, M. M. (2020). Muhasebe Temel Kavramları Açısından Muhasebe Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Sivas İlinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1358-1372.
- Doğan, S. (2018). Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Muhasebenin Sosyal Sorumluluğu. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 100-107.
- Kaya, İ., & Akbulut, D. H. (2018). İhtiyatlılık Kavramı Üzerine Yeniden Düşünmek: Teorik ve Ampirik Literatürden Kanıtlar. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(özel sayı), 173-202.
- Onocak, D., & Demir, M. (2021). YMM’lerin Bakış Açılarıyla Muhasebe Bilgi Üretiminde Kalite Sorunu. Çanakkale: Paradigma Akademi.
- Polat, B., & Güney, C. (2013). Dönemsellik ve Tahakkuk İlkelerinin Vergi Ziyaı Cezası Açısından Değerlendirilmesi ve Özellikli Durumlar. Vergi Sorunları Dergisi, 303, 40-50.
- Pounder, B. (2013). Measuring Accounting Quality: The SEC is Developing a Software Model to Measure The Accounting Quality of İts Registrants’ Filings. Accounting Professionals Should Be Aware of The İmplications. Strategic Finance, 94(11), 18-21.
- Samur, M. (2019). Sosyal Sorumluluk Kavramına Uygun Oluşturulmayan Muhasebe Kayıt Düzeni ve Mali Tabloların İşletmelere Getireceği Riskler ve Çözüm Önerileri. Mali Çözüm, 29(152), 133-137.
- Topcu, N., & Demirkol, V. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Muhasebe Meslek Elemanları Üzerindeki Etkisi: Yalova Örneği. Journal of Academic Value Studies, 7(3), 344-353. http://dx.doi.org/10.29228/javs.52026
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Maliye Bakanlığı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No.1 ile ilgili Genel Açıklamalar. Resmî Gazete Tarihi 26/12/1992, Resmî Gazete Sayısı: 21447.
- https://sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 11.04.2022
- kgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 11.04.2022
