Author :
Abstract
Sürdürülebilirlik, üretimden tüketime agronomik, agro ekolojik, sosyal, çevresel ve ekonomik boyutları dengelemeyi amaçlayan bir yaklaşım şekli olarak açıklanmaktadır. İklim değişikliği, artan çevresel baskılar, savaşlar, göç, küresel krizler gibi zorluklarla karşı karşıya kalınırken artan gıda ihtiyacı talebinin karşılanması, sürdürülebilir sistemleri gerektirmektedir. Bu çalışmada, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların çalışmaları ile bilimsel yayınlardan yararlanılmıştır. Bu çerçevede sürdürülebilirlik kavramı, tarım ve gıda alanında sürdürülebilirlik yaklaşımları ve sistemleri açıklanmıştır. Çalışma sonucunda; sürdürülebilir tarım ve gıda sistemi için yeterli ve kaliteli gıda ürünlerinin uygun maliyetle üretimi, tarım arazilerinin, tarım işletmelerinin, çevrenin ve tarım alanlarının korunmasını teşvik edecek sistem ve uygulamaların artırılması önerilmektedir. 21. yüzyılda gelişen olaylar ve değişimler içinde sürdürülebilirlikte başarı düzeyinde modern teknik ve uygulamaların önemli olduğu ve süreçte kalite anlayışının önemi vurgulanmıştır.
Keywords
Abstract
Sustainability is explained as an approach that aims to balance agronomic, agro-ecologic, social, environmental and economic dimensions from production to consumption. Meeting the increasing demand for food requires sustainable systems while facing challenges such as climate change, increasing environmental pressures, wars, migration and global crises. In this study, studies of national and international institutions and organizations and scientific publications were used. In this context, the concept of sustainability, sustainability approaches and systems in the field of agriculture and food are explained. As a result, it is necessary to increase the systems and practices that will encourage the production of sufficient and high-quality food products with sustainability at an affordable price, the protection of agricultural land, agricultural enterprises, the environment and agricultural areas. It has been emphasized that modern techniques and practices are important at the level of success in sustainability within the events and changes that have developed in the 21st century, and the importance of quality understanding in the process.
Keywords
- Adanacıoğlu, H., Saner, G., Ağir, H. B. (2018). Sürdürülebilir Gıda Değer Zinciri Yaklaşımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21, 221-226.
- Anonim (2021). Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Ülke Raporu Türkiye, Erişim tarihi: 05.07.2022. https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler
- Avkıran, B., & Yılmaz, H. (2021). Çeltik Üreticilerinin Katıldıkları Tarımsal Yayım Yöntemlerinin Sürdürülebilir Tarım Algılama Düzeylerine Göre Değerlendirilmesi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 36(2), 405-416.
- Ayyıldız, B. (2018). Agro-ekolojik ekonomi perspektifinden dünyada ve Türkiye'de sürdürülebilir gelişmenin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 159, Tokat.
- Başer, U., Bozoğlu, M, Kılıç Topuz, B. (2017). Tarım İşletmelerinde Çevresel, Ekonomik ve Sosyal Sürdürülebilirliğin Ölçülmesi. Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 2017 Cilt 2 Sayı 3, 1-13.
- Bayraktar, Ö.V. (2015). İzmir-Kemalpaşa Yöresinde GlobalGap Uygulayan ve Uygulamayan Kiraz İşletmelerinin Teknik Ve Ekonomik Yönünün Sürdürülebilir Tarım Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
- Bayramoğlu, Z., Bozdemir, M. (2020). Kırsal Alanda Sosyal Sermaye Oluşumunun Sürdürülebilir Kalkınmaya Etkisi. Türk Ziraat Mühendisliği Araştırmaları Dergisi, Cilt:1 Sayı:1, 177-189.
- Bayramoğlu, Z., Oğuz, C., Arısoy, H., Karakayacı, Z. (2014). Türkiye’de Uygulanan Tarımsal Desteklerin Tarım İşletmelerinin Ekonomik Sürdürülebilirliğine Etkisi: Konya İli Örneği. Program Kodu:1002, Proje No:113K455.173.
- Beşen, T. (2017). Sinop İli Sarıkum Gölü Havzasında Tarımsal Sürdürülebilirliğin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 193, İzmir.
- Çukur, T., Işın, F, (2008). İzmir Ili Torbalı Ilçesinde Sanayi Domatesi Üreticilerinin Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45(1), 27-36.
- Directorate-General for Research and Innovation of the European Commission, Webb, P., Sonnino, R., Fraser, E. and Arnold T. (2022). Everyone at the Table: Transforming food systems by connecting science, policy and society, Publications Office of the European Union, Luxembourg, (https://data.europa.eu/doi/10.2777/440690).
- Eryılmaz, G.A. (2017). Samsun ili Bafra ilçesinde çevresel sürdürülebilir tarımsal üretimi sağlayan optimum işletme organizasyonunun belirlenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 188, Samsun.
- Fair Trade (2022). Erişim Tarihi 20.07.2022, https://www.fairtrade.net
- Faostat.(2022). Erişim tarihi: 18.07.2022. https://www.fao.org/faostat/en
- Feenstra, G. (2002) Creating Space For Sustainable Food Systems: Lessons from The Field. Agriculture and Human Values, 19(2). 99-106.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (1989). Sustainable Development and Natural Resources Management. Twenty-Fifth Conference, Paper C 89/2- Sup. 2. Rome.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (2009). How To Feed The World In 2050. United Nations, Rome.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (2014). Building A Common Vision for Sustainable Food and Agriculture. United Nations, Rome.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (2017). The Future of Food and Agriculture, Trends and Challenges. Rome.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (2021/A). The State of Food Security and Nutrition in The World, Transforming Food Systems for Food Security, Improved Nutrition and Affordable Healthy Diets for All. Rome.
- Food And Agriculture Organization (FAO). (2021b). Pesticides Use. Global, Regional and Country Trends, 1990–2018. Faostat Analytical Brief Series No. 16. Rome.
- Frater, P., Franks, J. (2013). Measuring Agricultural Sustainability at The Farm-Level: A Pragmatic Approach. International Journal of Agricultural Management, 2(4), 207-225.
- Gençler, F.F. (2009). AB Ve Türkiye'de Sürdürülebilir Tarım Uygulamalarının İncelenmesi Ve Türkiye'de Sürdürülebilir Tarıma Yönelik Politikaların Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma: Zeytin Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 273, İzmir
- Gürül, B., 2021. Gıda Tedarik Zincirinde Sürdürülebilirlik Performansı Değerlendirmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı,İstanbul.
- Haq, S. 2019. Çay tarımında yarıcılık sistemini etkileyen faktörler ve bu sistemin sürdürülebilir tarım üzerine etkileri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 160, Samsun.
- HLPE On Food Security and Nutrition (2014). Food Losses and Waste In The Context Of Sustainable Food Systems, Rome (Https://Www.Fao. Org/3/I3901e/I3901e.Pdf).
- Horrigan, L.; Lawrence, R.; Walker, P. (2002). How Sustainable Agriculture Can Address The Environmental And Human Health Harms Of Industrial Agriculture. Environ. Health Perspec,T, 110, 445–456.
- International Energy Agency (IEA). (2021). Erişim Tarihi: 07.07.2022. Https://Www.Iea.Org
- IPCC, 2022: Summary for Policymakers [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, M. Tignor, A., Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem (Eds.)]. In: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation, And Vulnerability.Contribution Of Working Group II To The Sixth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S.Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (Eds.)]. Cambridge University Press. In Press.
- Keskinkılıç, K. (2019). Koyunculuk Faaliyetinin Sürdürülebilirliği; İzmir İli Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 193, İzmir.
- Mollison, B. (1988). Permaculture: A Designer's Manual. 576.
- Mutlu, N. (2020). Tarımsal Üretim İçin Entegre Kaynak Verimliliği . Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi , (20) , 293-298 . DOI: 10.31590/ejosat.782364
- Norse, D. (2003). Agriculture and The Environment: Changing Pressures, Solutions and Trade-Offs. FAO Rome And Earthscan.
- Özden, F. (2020). Gıda Etiği Bağlamında Topluluk Destekli Tarım Modeli Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Biyoetik Dergisi, Vol. 7, No. 3, 84-98.
- Özkan, M., Armağan, G., (2019). Tarım İşletmelerinde Sürdürülebilirliğin Ölçülmesi, Aydın İli Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25 (1) , 109-116.
- Pezikoğlu, F. (2006). Türkiye'de Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları Ve Yönlendirilmesi İçin Gerekli Politikaların Belirlenmesi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 149, Bursa.
- Pretty, J. N. (1995). Regenerating Agriculture. Policies and Practice for Sustainability and Self Reliance. London, UK: Earthscan
- Pretty, J. N., Thompson, J., & Hinchcliffe, F. (1996). Sustainable Agriculture: Impacts on Food Production and Food Security. International Institute for Environment and Development. Gatekeeper Series, (60).
- Rıda, F. (2003). Suriye'de Tarımda Sürdürebilir Yer Altı Suları Kullanımı İçin Bilgisayarlı Simülasyon Modelleri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 196, Adana.
- Rodriguez, S. I., Roman, M. S., Sturhahn, S. C., & Terry, E. H. (2002). Sustainability assessment and reporting for the University of Michigan's Ann Arbor Campus. Center for Sustainable Systems, Report No. CSS02-04. University of Michigan, Ann Arbor, Michigan.
- Salalı, H.E. (2013). Ege Bölgesi'nde Tarımsal Biyoçeşitliliğin Korunması Ve Sürdürülebilir Kullanımı Açısından Yerel Buğday Çeşitlerinde Üretici Ve Tüketici Duyarlılıklarının Ölçülmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 193, İzmir.
- Sav, O., Sayın, C. (2018). Tarımda Kalma Eğilimini Etkileyen Başlıca Faktörlerin Genel Bir Değerlendirmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 21, 190-197.
- Slow Food. (2022). Erişim Tarihi:20.07.2022.Https://Www.Slowfood.Com
- Temizyürek Arslan, M., 2021. Palas Ovası’ndaki Sebze Üretiminin Çevresel Etkileri Ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi.
- Tosun, D. (2016). Türkiye'de Kırmızı Et Arzının Sürdürülebilirliğini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir Ve Afyonkarahisar İlleri Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 214, İzmir.
- Tskb.(2022). Erişim Tarihi: 01.07.2022. Https://Www.Tskb.Com.Tr/Uploads/File/Tskb-Bakis-Surdurulebilir-Gida- Sistemleri.pdf
- Turhan, G. D., Özen, T., Albayrak, R. S. (2018). Kurumsal Sürdürülebilirlik Kavramı, Stratejik Önemi Ve Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), 17-37.
- United Nation (UN). (2018). World Population Prospects. Erişim Tarihi: 02.12.2020. Https://Population.Un.Org/Wup/Download/
- United Nation (UN). (2022). Global Impact of War in Ukraine On Food, Energy and Finance Systems.
- Vogt, M. (Ed.). (2019). Sustainability Certification Schemes in The Agricultural and Natural Resource Sectors: Outcomes for Society and The Environment. Routledge.
- Waltz, C. L. (2011). Local Food Systems: Background and Issues. Nova Science Publishers. ISBN 9781617615948. OCLC 899542944.
- Wrzaszcz, W., Zegar, J. 2014. Economic Sustainability of Farms in Poland. European Journal of Sustainable Development 3, 3, 165-176.
- WWAP (United Nations World Water Assessment Programme) /UN-Water (2018). The United Nations World Water Development Report 2018: Nature-Based Solutions for Water. Paris, UNESCO.
- Yıldırım, E., Ekinci, M. (2017). Sürdürülebilir Tarımda Birlikte Yetiştiricilik. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1), 100-110.
- Yıldız, Ö. (2015). Ege Bölgesinde Sürdürülebilir Tarıma Tarımsal Yayımın Katkısı Ve Üretici Eğilimleri. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 169, İzmir.
- Yılmaz, H. İ. (2021). Sürdürülebilirlik Temelli Tarımsal Standartlara Uygulanan Desteklerin Etkisinin Analizi: Aydın İli İncir Örneği. Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
