Author :
Abstract
Katılım bankaları, faizsizlik ilkesine göre faaliyet göstermek zorunda olan finansal kuruluşlardır. Bu bankaların müşterileri genellikle faize karşı duyarlı olan kişilerdir. Katılım bankaları müşterilerine, faizsiz işlem yaptıklarına dair güveni verebilmek için mali tablolarını denetime tabi tutmaktadır. Bu çalışmada kamu denetimi ve bağımsız denetime tabi tutulan katılım bankaları mali tablolarının, bağımsız denetimi aracılığıyla İslami bankacılık prensiplerine uygunluğunun araştırılması, varsa eksikleri ve problemleri ortaya koyarak çözüm yollarını içeren yeni bir denetim tablosu örneği sunulması amaçlanmıştır. Çalışmada ikincil veri analiz yöntemi uygulanarak, katılım bankalarına ait bağımsız denetimden geçmiş mali tabloların İslami bankacılık prensiplerine uygunluğu analiz edilmiştir. Analiz için İslami finans üzerine uluslararası anlamda denetim, muhasebe ve hizmet standartları sunan AAOIFI (Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions- İslami Finans Kurumları Muhasebe ve Denetim Organizasyonu) ve IFSB (Islamic Financial Services Board- İslami Bankacılık Hizmetleri Kurulu) kuruluşlarının ilgili standartları ile karşılaştırma yapılmıştır. Analiz sonucunda Türkiye’de faaliyette bulunan katılım bankalarına ait bağımsız denetim raporları düzenlenirken, birçok kalemde, dipnotlarda ve açıklamalarda farklılıklar olduğu görülmüştür.
Keywords
Abstract
Participation banks are financial institutions that have to operate by the interest-free principle. The customers of these banks are generally people who are against interest. Participation banks audit their financial statements to give their customers confidence that they are performing interest-free transactions. This study, it is aimed to investigate the compliance of the financial statements of participation banks, which are subject to public and independent audit, with Islamic banking principles through independent auditing, to present a new audit chart example that includes solutions by revealing the deficiencies and problems, if any. In the study, by applying the secondary data analysis method, the compliance of the independently audited financial statements of the participation banks with the principles of Islamic banking was analyzed. The relevant standards of AAOIFI (Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions) and IFSB (Islamic Financial Services Board) provide international auditing, accounting and service standards on Islamic finance for analysis. Comparison has been made. As a result of the analysis, while the independent audit reports of the participation banks operating in Turkey were prepared, it was observed that there were differences in many items, footnotes and explanations.
Keywords
- Ajili, H., & Bouri, A. (2018). Corporate governance quality of Islamic banks: measurement and effect on financial performance. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management. 11 (3):470-487.
- Al- Baluchi, A.A.A. (2006). “The Impact of AAOIFI Standards and Other Bank Characteristics on the Level of Voluntary Disclosure in the Annual Reports of Islamic Banks”, (Thesis submitted for the award of the degree of Ph.D.). Bahrain: School of Management University of Surrey.
- Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2014 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 01.08.2020, https://www.albaraka.com.tr/pdf/31.12.2014-solo.pdf
- Albaraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2015 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 03.08.2020, https://www.albaraka.com.tr/pdf/31122015TRSOLO.pdf Erişim Tarihi 06.08.2020, https://www.albaraka.com.tr/pdf/ALBARAKATURK-31-12-2016-TR-SOLO.pdf Erişim Tarihi 09.08.2020, https://www.albaraka.com.tr/assets/tr/pdf/yatirimci-iliskileri/bagimsiz-denetimraporlari/2017123 1.pdf Erişim Tarihi 12.08.2020, https://www.albaraka.com.tr/assets/tr/pdf/yatirimci-iliskileri/bagimsiz-denetimraporlari/2018123 1.pdf
- Altay, A. (2019). “Bankaların Denetimi ve Gözetimi”. Aydın Karapınar (Ed.), Bankaların Yönetimi ve Denetimi (176-205). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Çürük, A. (2013). “İslami Finansın Türkiye'deki Gelişimi, Mevcut Sorunlar Ve Çözüm Önerileri”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ertaş, A. (2018). “Bağımsız Denetim Kapsamında Türkiye'de Yapılan Yasal Düzenlemelerin Bağımsız Denetim Üzerine Etkileri”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ertugay, E. vd. (2019). “Faizsiz Finansal Kuruluşların Denetimi”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54 (3),1442-1457.
- Forster, N. (1994). The analysis of company documentation. In C. Cassell & G. Symon (Eds.), Qualitative methods in organizational research: A practical guide (pp. 147-166). London: Sage Publications.
- Güler, E. (2006). “Bağımsız Dış Denetim Süreci, Kurumsal-Sosyal Sorumluluk İlişkisi, Bankacılık Sektörü Uygulaması”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
- Gündoğdu, A. (2017). “ Türk Bankacılık Sisteminde Düzenleme ve Denetlemenin Etkinliğini Ölçmeye Yönelik Bir Analiz”, Sosyoekonomi, vol.25 (34), 33-52.
- Güney, A. (2012). Banka İşlemleri. 6. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
- Haniffa, R., & Hudaib, M. (2010). Islamic Finance: From Sacred İntentions To Secular Goals?. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 1 (2), 85-91.
- İmran, M.,S., Ahmad, A. and Bhuiyan, Z., H. (2012). Auditing in Islamic Perspective and Auditing as Practiced in some selected Islamic Banks Operating in Bangladesh, IIUC studies, 9:293-306.
- Jabir Al-Sulaiti, A.A. Ousama and Helmi Hamammi, (2018) "The compliance of disclosure with AAOIFI financial accounting standards: A comparison between Bahrain and Qatar Islamic banks", Journal of Islamic Accounting and Business Research, Vol. 9 (4):549-566.
- Kaban, İ. (2018). “Bankalarda Hile Denetimi: Merkezden Denetim Ve Personel Algısına İlişkin Nitel Bir Araştırma”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kamla, R. and Rammal, H. (2013). "Social reporting by Islamic banks: does social justice matter?", Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 26 Issue: 6, pp.911-945.
- Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (17. Baskı) Ankara: Nobel yayınları.
- Kartal M.T. (2017). “Denetim Komitelerinin Yeterliliği: Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
- Kartal, M.T. ve Ay, H. (2019). “Türkiye’de Faizsiz Finans Kuruluşları Açısından Bir Dönüm Noktası: Faizsiz Finans Muhasebe Standartları (FFMS) Üzerine Bir İnceleme”, Journal Of International Banking Economy And Management Studies, 2 (1),77-102.
- Kasım, N., Sanusi, Z., M. (2013). “Emerging issues for auditing in Islamic Financial Institutions: Empirical evidence from Malaysia”, IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM) e-ISSN: 2278-487X.Volume 8, Issue 5 (Mar. Apr. 2013), PP 10-17 www.iosrjournals.org.
- Kuveyt Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2014 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 15.08.2020, https://www.kuveytturk.com.tr/medium/document-file-283.vsf
- Kuveyt Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2015 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 17.08.2020, https://www.kuveytturk.com.tr/medium/document-file-284.vsf
- Mustafa, B. G. (2003) “The Implementation of Accounting Standards for Islamic Banks: a Study of Preparers' and Auditors' Opinions in Sudan”, (Doctoral thesis, University of Surrey), Unpublished Phd Thesis, University of Surrey, UK.
- Nawaz, M.A. and Farzana, U. (2018). “Investment Related Risk Management Practice by Islamic Banks in Bangladesh”. International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 6 (4):153-164.
- Oğuz, A.B. (2016). “Türkiye Kamu, Özel Sermayeli Mevduat Ve Katılım Bankalarının 2005-2013 Arasındaki Bazı Bilanço Kalemlerinin Karşılaştırılması”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (29):225-241.
- Özulucan, A. ve Deran, A. (2009). “Katılım Bankacılığı İle Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 85108.
- Pabuçcu, Y.U. (2017). “Evaluation Of Bank Spread Differences Between Conventional And Participation Banks”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli: Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Shafii, Z., Ali, M.N. and Kasim, N. ( 2014 ). “Shariah audit in Islamic banks: an insight to the future shariah auditor labour market in Malaysia”, Procedia - Social and Behavioral Sciences 145:158–172.
- Sherif, E. H., Khaled, H., Mohamed, M., & Hussien, M. (2018). The determinants of financial, social and Sharia disclosure accountability for Islamic banks. Risk Governance and Control: Financial Markets & Institutions, 8 (3), 21-42.
- Srairi, S. (2018). “Determinants of Corporate Risk Disclosure Practices: the Case of Islamic Banks in Gulf Cooperation Council Region”, Journal of Muamlaat and Islamic Finance Research, 15 (1), 21-50.
- Sugözü, İ.H. (2017). “İslam Ekonomisi ve Adil Ekonomik Düzen”, Turkish Studies Academic Journals, 12 (8):185-210.
- Şağbanşua, L. (2016). “ İslami Finans Kurumlarında İslami Danışma Kurulları: Türkiye İçin Model Önerisi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şimşek, A. (2018). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”. Ali Şimşek (Ed.), Araştırma Modelleri (80-107). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Tekçam, R. (2017). “Faizsiz Bankacılıkta Denetim: Türkiye İçin Model Önerisi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Finans Enstitüsü.
- TKBB, (2015) AAOIFI Faizsiz Finans Standartları Türkçe Çevirisi, İstanbul: Tkbb Yayınları, Yayın No:10.
- Turner, C. (2016). “Controlling Auditor Interactions to Improve the Quality of a Financial Statement Audit”, Doctor of Business Administration (D.B.A.), Walden Dissertations and Doctoral Studies. 2587. Minneapolis, Minnesota, United States: Walden University Business Administration.
- Türkiye Finans Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2014 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 01.09.2020, https://www.turkiyefinans.com.tr/Lists/BagimsizDenetimRaporlari/Attachments/4/TFSolo-201412 31.pdf
- Türkiye Finans Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2015 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 03.09.2020, https://www.turkiyefinans.com.tr/Lists/BagimsizDenetimRaporlari /Attachments/ 67/TFKB31122015 SoloFinalTR.pdf Erişim Tarihi 05.09.2020, https://www.turkiyefinans.com.tr/Lists/BagimsizDenetimRaporlari /Attachments/ 78/TFKB%2031% 2012%202016%20Konsolide%20Olmayan%20Final.pdf 88/TFKB%2031% 2012%202017%20solo.pdf 101/TFKB%2031% 2012%202018%20solo.pdf
- Uyar, S. (2015). “Denetim Standartlarına Göre Sınırlı Bağımsız Denetim (Finansal Tabloların Gözden Geçirilmesi)”, Mali Çözüm Dergisi, 118:15-39.
- Vakıf Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2016 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 10.09.2020, https://vakifkatilim.com.tr/documents/bagimsiz-denetim-raporlari/bagimsiz-denetim-raporu-20164-So lo.pdf
- Vakıf Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2017 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 12.09.2020, https://vakifkatilim.com.tr/documents/bagimsiz-denetim-raporlari/bagimsiz-denetim-raporu-201714.09.2020, https://vakifkatilim.com.tr/documents/bagimsiz-denetim-raporlari/bagimsizdenetimraporu20181 solo.pdf
- Yahşi, F. (2014). “Katılım Bankalarında Risk Odaklı İç Denetim Ve Bir Model Önerisi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ziraat Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2015 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 20.09.2020, https://www.ziraatkatilim.com.tr/sites/default/files/inline-files/KonsolideOlmayan DenetimRaporu31Ara lik2015.pdf
- Ziraat Katılım Bankası Anonim Şirketi 31 Aralık 2016 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Bağımsız Denetim Raporu. Erişim Tarihi 22.09.2020, https://www.ziraatkatilim.com.tr/sites/default/files/inline-files/Ziraat-Katilim-Solo-Aralik2016-Denetim-Raporu.pdf Tarihi 24.09.2020, https://www.ziraatkatilim.com.tr/sites/default/files/inline-files/Ziraat-Katilim31.12.2017 konsolide-olma yan-denetim-raporu.pdf Tarihi 26.09.2020, https://www.ziraatkatilim.com.tr/sites/default/files/inline-files/31.12.2018denetim.pdf
