Azerbaycan’daki İllerin Sağlık Etkinliklerinin Karşılaştırılması

Author:

Year-Number: 2021-4
Yayımlanma Tarihi: 2021-10-11 20:32:59.0
Language : Türkçe
Konu : Sağlık Yönetimi
Number of pages: 443-450
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Ülkeler arasındaki gelişmişlik karşılaştırmalarında, sağlık sektörü önemli yer tutmaktadır. Bu çalışmada, Azerbaycan’da bulunan illerin sağlık sistemleri etkinliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. 2017, 2018 ve 2019 yılları ayrı ayrı incelenmiştir. 61 il araştırma kapsamındadır. Girdi odaklı Veri zarflama Analizi (VZA) CRS tekniği uygulanmıştır. Etkin olan ve olmayan iller tespit edilerek, referans alınması gereken iller için öneriler sıralanmıştır. Girdi değişkeni olarak; sağlık çalışanı sayısı, hastane yatak sayısı ve hekim sayısı kullanılmıştır. Girdi değişkenleri, 10000 kişi başına düşen rakamlardır. Çıktı değişkeni olarak ise; doğum sayısı, bebek ölüm sayısı, ölüm sayısı ve poliklinik sayısı göstergeleri kullanılmıştır. Çıktı değişkenleri, 1000 kişi başına düşen rakamlardır. Analizde, bebek ölüm sayısı ve ölüm sayısı değişkenlerinin tersi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları incelendiğinde 3 yılda da tam etkin çıkan iller; Cebrayıl, Hacıkabul, Hocalı, Kelbecer, Kusar, Lerik, Masallı, Saatlı, Sabirabad ve Yardımlı’dır. 3 senelik VZA skorlarının ortalamaları alındığında, en düşük skora sahip olan iller sırasıyla Bakü (%30), Şirvan (%32), Sumkayıt (%32), Gence (%42), Mingeçevir (%42), Şeki (%45), Berde (%47) ve Gakh (%47)’dir. Zerdab ve Tovuz illerinin etkinlikleri, 2017’de %58 iken 2019’da sırasıyla %86 ve %88’e yükseltmiş olmaları önemlidir. İllerin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmeleri, ülke ekonomisi ve gelişmişlik açılarından da faydalar sağlayabilecektir. Etkinlikleri düşük olan illerde, sağlık performansını artırmaya yönelik politikaların geliştirilmesi gerekmektedir.

Keywords

Abstract

In the development comparisons between countries, the health sector occupies an important place. In this study, it was aimed to compare the health systems efficiencies of the provinces in Azerbaijan. The years 2017, 2018 and 2019 were examined separately. 61 provinces are covered by research. Input-oriented Data Envelopment Analysis (DEA) CRS technique has been used. Efficient and inefficient provinces were identified and potential improvement proposals were listed. As input variable; the number of health workers, the number of hospital beds and the number of physicians were used. Input variables are figures per 10000 people. As an output variable, the indicators of the number of births, the number of infant deaths (less than 1 year old), the number of deaths and the number of outpatient clinics were used. Output variables are figures per 1000 people. In the analysis, the inverse of the infant mortality and mortality variables (since they express a negative value) was used. The provinces that are fully efficient every 3 years are Jabrayil, Hajikabul, Xocalı, Kalbajar, Qusar, Lerik, Masalli, Saatli, Sabirabad and Yardımli. The provinces with the lowest score are Baku (30%), Shirvan (32%), Sumkayit (32%), Ganja (42%), Mingechevir (42%), Sheki (45%), Berde (47%) and Gakh (47%), respectively, when the 3-year DEA scores are averaged. It is important that the provinces of Zardab and Tovuz increase their DEA scores from 58% in 2017 to 86% and 88% respectively in 2019. Productive and efficient management of the provinces will also benefit the country's economy and development. In provinces with low efficiency, policies aimed at improving health performance need to be developed.

Keywords