Author:
Abstract
Türkiye’de sanayileşme ve nüfus artışına bağlı olarak enerji tüketimi de artmaktadır. Dolayısıyla enerji talebini karşılamak için enerji yatırımları yapılmakta ve özellikle son yıllarda yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim artmaktadır. Her ne kadar literatürde alternatif sonuçları içeren çalışmalar yer alsa da, neoklasik büyüme teorisi bağlamında, ekonomik büyüme, enerji tüketimine bağlıdır. Yani enerji tüketiminin artması ekonomik büyümeyi artırmaktadır. Çalışmamızda 1965-2015 dönemi için termik, hidroelektrik ve jeotermal enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerinde etkili olup olmadığı araştırılmaktadır. Uygulanan birim kök testleri sonucunda ekonomik büyüme ve hidroelektrik enerji tüketimi değişkenlerinin durağan olduğu bulunmuştur. Ancak Jeotermal ve hidroelektrik enerji tüketimi serileri durağan dışıdır. Bu nedenle durağan dışı değişkenler Hodrick-Presscott filtrelemesi ile trendden arındırılarak durağanlaştırılmıştır. Uygulanan Granger nedensellik testi, hidroelektrik ve termik enerji tüketiminden büyümeye doğru tek yönlü bir nedensel ilişkisi olduğunu göstermektedir. Fakat jeotermal enerji tüketiminden büyümeye doğru bir nedenselliğe rastlanmamıştır. Varyans Ayrıştırması sonuçları ekonomik büyüme değişkeninin endojen olduğunu ve hidroelektrik enerji tüketiminin büyüme üzerinde termik ve jeotermal enerji tüketimine göre daha etkili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla çalışma, enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerinde etkili olduğunu bulan literatür çalışmalarıyla benzer sonuçlara ulaşmaktadır. İlaveten bir öneri olarak hidroelektrik enerjinin ekonomik büyüme üzerinde daha etkili olduğunu göstermektedir. O halde ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla, hidroelektrik enerjisine verilen önemin daha artması gerekmektedir.
Keywords
Abstract
Due to industrialization and population, increases in energy consumption in Turkey. Therefore, energy investments are made to meet the energy demand, and in recent years the trend towards renewable energy sources is increasing. Although there are studies that include alternative results in the literature, in the context of neoclassical growth theory, economic growth depends on energy consumption. In other words, increasing energy consumptions increases economic growth. In our study, it is investigated whether thermal, hydroelectric and geothermal energy consumption affects economic growth for 1965-2015 periods. As a result of applied unit root tests, economic growth and hydroelectric energy consumption variables were found to be stationary. However, the series of geothermal and hydroelectric energy consumption are non-stationary. For this reason, non-stationary variables are de-trended by Hodrick-Presscott filtering and now two variables are stationary. The applied Granger causality test shows that there is a one-way causal relationship among hydroelectric and thermal energy consumptions towards to economic growth. But there is no causal relationship between growth and geothermal energy consumption. The results of the variance decomposition show that the variable of economic growth is endogenous and that hydroelectric energy consumption is more effective than thermal and geothermal energy consumption on growth. The study thus achieves similar results with literature studies that find that energy consumption has an impact on economic growth. In addition, it suggests that hydroelectric power is more effective on economic growth. Therefore, in order to support economic growth, it is necessary to further increase the priority given to hydroelectric energy.