Author:
Abstract
Belirli bir sektörde rekabet eden her işletmenin, açıkça tanımlanmış olsun veya olmasın belirli bir rekabet stratejisi vardır. Seçilen bir stratejinin başarılı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğini finansal tablolar üzerinden değerlendirmek için, karlılıkta meydana gelen artışın, varyans analizleri ile analizi gerekmektedir. Karlılıktaki artışın varyans analizleri ile analiz edilmesi, uygullanan stratejinin başarısının değerlendirilmesinin yanında, gelecekte; karlılığı artırmaya, performansı geliştimeye ve stratejik hedeflerin başarılmasına katkı sağlayacaktır. Karlılık üzerinde etkili olan faktörlerden biri de maliyetlerdir. Maliyetler kendi içinde sabit ve değişken olarak değerlendirilir ancak uzun dönemde bütün maliyetler değişkenlik gösterecektir. Kısa dönemde sabit düşünülen; dolaylı maliyetler, kapasite maliyetleri ve servis maliyetleri uzun dönemde değişkenlik gösterirler. Bu nedenle, uzun dönemde karlılık artışları analiz edilirken bu artışın sabit bir kapasite üzerinden analiz edilmesinden daha ziyade, bütün maliyetlerin değişken olduğu dikkate alınarak yapılması daha uygun olacaktır. Bu çalışmada, uzun dönemde bütün maliyetlerin değişken olduğu varsayımına göre varyans analizlerinin hangi unsurlar üzerinden yapılması gerektiği ele alınmıştır. Bu amaçla hipotetik bir işletme için örnek uygulama yapılmıştır. Faaliyet karında meydana gelen artışın nedenleri dört komponente ayrılarak belirlenmiştir. Bunlar; satış miktarı artışı (büyüme), fiyat iyileşme, verimlilik ve tam potansiyel kullanılmayan kapasite etkisidir. Tam potansiyel kullanılmayan kapasite etkisinin ayrı olarak ele alınmasının, faaliyet karının analizinde diğer üç komponentin stratejik etkilerinin daha net analiz edilmesine katkı sağladığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
Every competitor in a particular sector has a specific competitive strategy whether it is clearly defined or not. In order to evaluate the success of a selected strategy on the financial statements, the increase in profitability requires analysis with variance analysis. The analysis of the increase in profitability with variance analyzes, in addition to the evaluation of the success of the applied strategy, increase profitability, improve performance and achieve strategic goals. One of the factors effecting profitability is cost. Costs are considered as fixed and variable within themselves, but all costs will vary in the long term. Indirect costs, capacity costs and service costs, which are considered to be fixed in the short term, vary in the long term. Therefore, when increase in profitability is analyzed in the long term, it would be more appropriate to consider this increase rather than analyzing that a constant capacity, considering that all costs are variable. In this study, it was discussed what elements of variance analysis should be done according to the assumption that all costs are variable in the long term. For this purpose, a sample application is made for a hypothetical company. The reasons for the increase in profitability have been determined by separating the four components. These are; sales volume growth (growth), price recovery, efficiency and underutilization capacity effect. Separate treatment of underutilization capacity effect has been shown to contribute to a more clear analysis of the strategic effects of the other three components in the analysis of the increase in profitability.