Reel Efektif Döviz Kuru İle Türkiye’nin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütüne Yaptığı İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Analizi
Author :
Abstract
Bu çalışmada reel efektif döviz kuruyla Türkiye’nin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütüne (KEİ) yapmış olduğu ihracat ve ithalat arasındaki ilişkiler, 1994Q1-2015Q4 dönemi için üçer aylık veriler kullanılarak VAR modeli yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmada değişkenlere ilişkin durağanlık analizleri ADF birim kök testi kullanılarak yapılmış ve ADF testi sonuçlarına göre tüm değişkenlerin birinci farklarında durağan oldukları görülmüştür. Eşbütünleşme testi bulguları sonucunda LNREER, LNIMP ve LNEXP değişkenleri arasında 1 adet eş bütünleşme vektörünün bulunduğuntespit edilmiştir. Etki tepki analizi sonuçlarına göre reel efektif döviz kurunda meydana gelen bir standart sapmalık şok ilk önce ihracatta azaltıcı bir etki yaratmakta, daha sonra bu etki yaklaşık üç dönem sonra artırıcı etkiye dönüşmektedir. Reel efektif döviz kurundaki bir standart sapmalık şok ithalatta çok düşük düzeyde etki yaratmakta dördüncü dönem sonrasında artırıcı etki olarak görülmektedir. Çalışma bulgularına göre reel efektif döviz kurunda meydana gelen değişimlerin Türkiye’nin KEİ’ye yaptığı ihracat ve ithalat üzerinde yüksek derecede etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu duruma göre Türkiye’nin KEİ ülkeleri ile olan dış ticaret dengesinde reel efektif döviz kurunun etkin bir politika aracı olarak kullanılamayacağı yorumu yapılmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, for the 1994Q1-2015Q4 period, the relationship between the real effective exchange rate of Turkey, exports, and imports to BSEC was examined by using VAR method. The unit tests of parameters were performed by ADF unit root test. According to test results, all of the parameters were observed to be stationary at first difference. According to Johansen cointegration test results between LNREER, LNIMP and LNEXP were determined 1 cointegrated vector. According to the results of the impulse response analysis, a standard deviation shock from the slope of the real effective exchange rate first transforms into a booster effect after about three periods of impact after creating a fold in exports. A standard deviation shock at a real effective exchange rate has a very low impact on imports but appears to be an enhancing effect after the fourth period. According to the findings of the study, changes in the real effective exchange rate does not have a high effect on Turkey’s exports and imports to BSEC. According to this situation, there is an interpretation that Turkey can not be used as an effective policy tool for real effective foreign exchange in the balance of foreign trade with BSEC countries.
