Author :
Abstract
Soğuk Savaş sonrası artan siyasi krizler, ülke içi çatışmalar şiddete varan insan hakları ihlallerinin artmış olması ve insanlara karşı tehditlerin de bizzat devletlerinden geliyor olması insani müdahaleyi daha çok gündeme getirmiştir. İnsani müdahale genel anlamda, müdahale edilen devletin vatandaşlarını geniş çaplı insan hakları ihlallerinden korumak için bir ya da birden fazla devletin silahlı kuvvet kullanması olarak tanımlanmaktadır. İlke olarak insani müdahale insani gerekçelerle hayata geçirilen bir müdahale türü olsa da hem teorik olarak hem de pratikte Uluslararası İlişkilerdeki en tartışmalı konulardan biridir. İnsani müdahale başta BM Şartı olmak üzere herhangi bir bağlayıcı uluslararası hukuk metninde yer almamaktadır. Bu nedenle literatürde insani müdahalenin tanımına ve sınırlarına ilişkin bir fikir birliği bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu durum insani müdahalenin sınırlarının ve uygulanma şartlarının belirlenmesini de zorlaştırmaktadır. Aynı şekilde insani müdahalenin herhangi bir uluslararası hukuk metninde yer almaması onun bir hukuk kuralı haline gelmediğini başka bir deyişle yasal olmadığını ifade etmektedir. Ancak pratikte birçok uygulamada (Haiti, Somali, Ruanda, Kosova) görüldüğü üzere insan hakları ihlali ve insani krizler söz konusu olduğunda insani müdahale ahlaki sorumluluğa bağlanarak uygulanmaktadır. Bu bağlamda insani müdahale örnekleri de değerlendirildiğinde insani müdahalenin yasal olmadığını ancak gerekli durumlarda ahlaken meşru olabileceği tartışılmaktadır. Bu çalışmada insani müdahalenin uygulanan örneklerine istinaden uluslararası hukukta bir teamül olma yolundaki ilerleyişi değerlendirilmektedir.
Keywords
Abstract
After the Cold War, the fact of increasing political crises, domestic conflicts, human rights violations, and that threats against people are practised by their own states, raised a further humanitarian intervention question. Humanitarian intervention is in general defined as the use of one or more states' armed forces to protect citizens of the intervened state from broad human rights violations. Although humanitarian intervention has been put into practice principally for humanitarian cause, it is one of the most controversial issues in the International Relations both theoretically and practically. Humanitarian intervention is not included in any binding international law text, especially the UN Charter. For this reason, there is no consensus on the definition and limits of human intervention in the literature. Therefore, it is difficult to determine the boundaries and the implementation fundamentals of human intervention. Similarly, the fact that humanitarian intervention did not enter into any international law article means that it is not legal law, in other words it is not legal. In practice, humanitarian intervention is nevertheless practiced with ethical responsibility when it is subject to human rights violations and humanitarian crises, as observed in various practices (Haiti, Somalia, Rwanda, Kosovo). In this context, considering the humanitarian intervention practices, it is argued that humanitarian intervention is not legal, however it can be morally legitimate if necessary. In this study, the progress in the way to take a part in customary international law is evaluated in the light of the applied humanitarian intervention exercises.
