Kırgızistan’da Vergilendirme Yetkileri Açısından Yerel Yönetimlerin Mali Özerkliğinin Değerlendirilmesi
Author :
Abstract
Devlet gelir kaynaklarını artırmak ve mali özerkliklerini genişletmek için vergilendirme yetkisini yerel yönetimlere devredebilir. Bu çalışmanın amacı, Kırgızistan'daki yerel yönetimlerin vergilendirme yetkileri çerçevesinde mali özerkliklerini değerlendirmektir. Yerel yönetimlerin vergilendirme yetkilerini incelemek için yaptığımız nicel analizde 2000 ile 2021 yıllar arası veriler kullanılmıştır. Yerel yönetimlerin vergi gelirlerinin toplam gelirleri ve toplam vergi gelirleri içindeki payları yerel yönetimlerin vergilendirme yetkisini yansıtan değişkenler olarak kullanılmıştır. Ayrıca, yerel yönetimlerin vergilendirme yetkilerinin sınırlarını belirleyen yasal çerçeve de incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar Kırgızistan'da yerel yönetimlerin vergilendirme yetkileri açısından mali özerkliklerinin düşük olduğunu ve büyük ölçüde merkezi yönetim bütçesinden yapılan transferlere bağımlı olduğunu göstermektedir. Yasal çerçeveye göre mahalli idarelerin vergilendirme yetkisi yok denilebilecek sınırlar içerisindedir. Kırgızistan’da çoğu yerel yönetimlerde vergi tabanının dar olması ve vergi yönetiminin etkinsizliği ile ilgili sorunların çözülmediği sürece vergilendirme yetkisinin yerel yönetimlere devredilmesinin ertelenmesi önerilmektedir.
Keywords
Abstract
The state may delegate the authority for taxation to the local governments to increase the source of their revenue and to expand their financial autonomy. The purpose of this study is to assess the financial autonomy of local governments in Kyrgyzstan in terms of revenues based on their taxing power. We used the data from 2000 to 2021 in our quantitative analysis to determine the level of the taxing power of local governments. The ratios of tax revenues of local governments in the total revenue and the total tax revenues were used as variables reflecting the level of taxing power of the local governments. The legal framework that sets the limits for tax authority of local authorities was also analyzed. The results show that financial autonomy of local governments in terms of their taxation power is low, and largely depends on transfers from the central government budget in Kyrgyzstan. According to the legal framework, the taxation authority of local administrations is within the limits that can be called as no. Since increasing the financial autonomy through expanding the taxing power of local governments poses problems this needs to be solved, like a narrow tax base and inefficient tax administration in the regions. Thus, it can be argued that it is too early to transfer taxation power to local governments.
Keywords
- Abazov, R. (1999). Economic migration in post-Soviet Central Asia: the case of Kyrgyzstan. Post-Communist Economies, 11(2), 237-252.
- Akai, N. (2013), The role of decentralisation indicators in empirical research, in Kim, J., J. Lotz and H. Blöchliger (eds.), Measuring Fiscal Decentralisation: Concepts and Policies, OECD Publishing, Paris
- Alibegović, D. J., Hodžić, S., & Bečić, E. (2018). Limited Fiscal Autonomy of Croatian Large Cities. Lex Localis-Journal of Local Self-Government, 16(1).
- Aseinov, D. ve Najimudinova, S. (2017). Kırgızistan’da Yerel Yönetimler, Bişkek, BYR Publishing House
- Aşırov, B. (2011). Преждевременно передавать функции по администрированию местных налогов местным властям, 9 Şubat 2011, (http://www.dpi.kg/ky/node/30, erişim tarihi: 10.12.2011)
- Bartolini, D., Stossberg, S., & Blöchliger, H. (2016). Fiscal Decentralisation and Regional Disparities (No. 1330). OECD Publishing
- Bird, R. M. (2010). Subnational Taxation in Developing Countries: a Review of the Literature. The World Bank, Policy Research Working Paper 5450, 41 pp.
- Blöchliger, H. and O. Akgun (2018), "Fiscal decentralisation and economic growth", in Kim, J. and S. Dougherty (eds.), Fiscal Decentralisation and Inclusive Growth, OECD Publishing, Paris
- Blöchliger, H., and Nettley, M. (2015). Sub-central Tax Autonomy: 2011 Update, OECD Working Papers on Fiscal Federalism, No. 20, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5js4t79sbshd-en
- Boetti, L., Piacenza, M., & Turati, G. (2012). Decentralization and local governments' performance: how does fiscal autonomy affect spending efficiency?. FinanzArchiv: Public Finance Analysis, 68(3), 269-302.
- Borge, L. (2013), "Taxonomy of grants and local taxes: The Norwegian case", in Kim, J., J. Lotz and H.
- Brennan, G., & Buchanan, J. (1979). The logic of tax limits: alternative constitutional constraints on the power to tax. National Tax Journal, 32(2), 11-22.
- Brunori, D. (2007). Local tax policy: A federalist perspective. 2nd edition, The Urban Insitute.
- Çetinkaya, Ö., & Demirbaş, T. (2010). Belediye Gelirlerinin Analizi ve Mali Özerklik Açısından Değerlendirilmesi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (53), 1-18.
- Çımat, A. (1996). Vergilendirme Yetkisi ve Bu Yetkinin Demokrasi ile İlişkisi, Mali Çözüm Dergisi, 35, 59-63
- Dabla-Norris, E. (2006). The challenge of fiscal decentralisation in transition countries. Comparative Economic Studies, 48(1), 100-131.
- Ebel, R. D., & Yilmaz, S. (2002). On the measurement and impact of fiscal decentralization. The World Bank.
- Fattahov, B. (2011), Yerel Yönetimlerle ilgili Ulusal Ajansın Başkanı, [Для центральноазиатских стран Кыргызстан может стать моделью по децентрализации госуправления], Bişkek, «24.kg» Bilgi Ajansı, yazar: Anastasiya BENGARD, 21 Ekim 2011, (http://www.24.kg/news-stall/112163-baxtiyar-fattaxov-dlya-centralnoaziatskixstran.html, erişim tarihi: 02.12.2011)
- Feld, L. P., Kirchgässner, G., & Schaltegger, C. A. (2010). Decentralized taxation and the size of government: evidence from Swiss state and local governments. Southern Economic Journal, 77(1), 27-48.
- Flowers, M. R. (1988). Shared tax sources in a Leviathan model of federalism. Public Finance Quarterly, 16(1), 67-77.
- Groenendijk, N. (2011). Federalism, fiscal autonomy and democratic legitimacy in Europe: Towards tax sharing arrangements. L'Europe en Formation, (1), 3-19.
- Gandullia, L. (2012). The role of direct taxes in fiscal decentralization. University of Genova, DEP Working Paper, No: 6.
- İnan, M., & Ekici, M. S. (2010). Yeni Anayasa Tasarisinda Vergilendirme Yetkisi ve Yerel Yönetimler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), 300-314.
- İsmailov, Anarbek.; ERMEKOV, Ahmet; DOBRETSOVA, Nadezhda; GRADVAL, Sabina, Анализ законодательных и регуляторных условий национального и регионального уровней управления в Кыргызской Республике, по заказу Швейцарского бюро по сотрудничеству, Институт политики развития, Кыргызская Республика, Кара-Балта – Беловодск – Бишкек – Логвиненко – Кант – Токмок, Март-Апрель, 2011. (www.donors.kg/upload/DPI_SCO_Assessment_Final_RUS.doc, erişim tarihi:19.12.2011)
- Karasartova, R. (2011). Налоги за пользование недрами земли должны в 100 % виде поступать в госбюджет, 9 Kasım 2011, (http://www.singlenews.ru/news/598529/ , erişim tarihi: 10.12.2011)
- Kasenov, U. (2017). Post-Soviet modernization in Central Asia: realities and prospects. In Central Asia: Challenges of Independence (pp. 28-53). Routledge.
- Kim, J. (2018), "Fiscal decentralisation and inclusive growth: An overview", in Kim, J. and S. Dougherty (eds.), Fiscal Decentralisation and Inclusive Growth, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264302488-3en.
- Kitchen, H. M. (2004). Local taxation in selected countries: A comparative examination. Institute of Intergovernmental Relations, Queen’s University
- Kurmanbekova, R.(2010). Финансовая децентрализация и новые принципы межбюджетных отношений в Кыргызской Республике, Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı: 23, ss.77-82.
- Liberati, P., & Sacchi, A. (2013). Tax decentralization and local government size. Public Choice, 157(1-2), 183-205.
- Longobardi, E. (2013), "From transfers to tax “co-occupation”: The Italian reform of intergovernmental finance", in Kim, J., J. Lotz and H. Blöchliger (eds.), Measuring Fiscal Decentralisation: Concepts and Policies, OECD Publishing, Paris
- Musgrave, R. A. (1959). TheTheory of Public Finance. New York: McGrawHill.
- Nacar, B. (2005). Yerel Vergi Düzeni: Kuramsal Temelleri ve Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (47), 157-178.
- Narusbayeva, U., Dobretsova, N., ve İsmailov, A. (2011). Земля, вода, кадры, бюджет: возможности и потребности органов МСУ, Development Policy Institute, Бишкек, 2011, (http://www.namsu.org.kg/attachments/086_Zemlya_voda_kadry_budget.pdf, erişim tarihi:14.11.2011)
- Oates, W. E. (1972). Fiscal federalism. NY: Harcourt Brace Jovanovich.
- Oates, W. E. (2008). On the evolution of fiscal federalism: Theory and institutions. National Tax Journal, 61(2), 313-334.
- OECD (1999), Taxing Powers of State and Local Government, OECD Tax Policy Studies, No. 1, OECD Publishing, Paris
- OECD (2019). Tax Autonomy. Fiscal Decentralization, OECD Statistics Database, https://stats.oecd.org/index.aspx?r=538113#
- Özdemir, A. R. (2005). Desentralizasyon Kamu Sektöründeki Hantallaşmayı Önler mi? Bir OECD Panel Verileri Regresyon Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 117-138
- Prud'Homme, R. (1995). The dangers of decentralization. The World Bank Research Observer, 10(2), 201-220.
- Scrieciu, S. Ş., & Stringer, L. C. (2008). The transformation of post-communist societies in Central and Eastern Europe and the Former Soviet Union: an economic and ecological sustainability perspective. European Environment, 18(3), 168-185.
- Sertesen, S. (2011). Yerel Yönetim Reformu Kapsamında Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliği Nasıl Tartışılmalı? Politika notu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı
- Shadbegian, R. J. (1999). Fiscal federalism, collusion, and government size: evidence from the states. Public Finance Review, 27(3), 262-281.
- Tanzi, V. (1995). Fiscal federalism and decentralization: A review of some efficiency and macroeconomic aspects (pp. 295-316). Washington^ eD. CDC: World Bank.
- Tavşancı, A. (2004). Türkiye’de Yerel İdarelerin Vergilendirme Yetkisi ve 1982 Anayasası. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1).
- Ter-Minassian, M. T. (1997). Decentralization and macroeconomic management (No. 97-155). International Monetary Fund.
- Tiebout, C. M. (1961). An economic theory of fiscal decentralization. In Public finances: Needs, sources, and utilization (pp. 79-96). Princeton University Press.
- Tortop, N. (1993). Güçlü mahalli idare anlayışının gelişmesi. Çağdaş Yerel Yönetimler, 2(2), 3-10.
- Türkoğlu, İ. (2009). Yerel yönetimlerde mali reform arayışları: Türkiye'de belediyelerde mali özerklik ve belediye başkanlarının mali özerklik algılaması. T.C. Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, Yayın No:2009/389
- Ulusoy, A., & Akdemir, T. (2009). Yerel yönetimler ve mali özerklik: Türkiye ve OECD ülkelerinin karşılaştırmalı analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 259-287.
- UNDP (United Nations Development Programme) (2013). National Human Development Report in Kyrgyzstan 2012. Human Development as the Focus of Local Self-Government: Here and Now!, Bishkek
- Yüce, M. (2004). Kırgız Cumhuriyeti Vergi Sisteminin Genel Yapısı ve Değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (49), 911-940
- Zengin, E., Başkurt, M., & Es, M. (2014). Yerel yönetimler ve yerel kalkınma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 95-124.
