Türkiye'de Sosyal Yardım–İstihdam İlişkisi: Lisansüstü Tezler Üzerinden Tematik Derleme ve Teorik Bir Tartışma
Author :
Abstract
Bu çalışma, Türkiye'de sosyal yardım ile istihdam ilişkisine odaklanan lisansüstü tezlerin tematik analiz yöntemiyle incelendiği nitel bir derleme çalışmasıdır. Araştırmanın amacı, sosyal politika, sosyal hizmet ve iktisat alanlarında yazılmış tezler aracılığıyla literatürdeki eğilimleri, kuramsal yaklaşımları ve uygulama örneklerini sistematik biçimde ortaya koymaktır. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında “sosyal yardım” ve “istihdam” anahtar kelimeleriyle yapılan tarama sonucunda belirlenen 11 tez, Braun ve Clarke (2006) tarafından geliştirilen altı aşamalı tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda altı ana tema ortaya çıkmıştır: (1) Şartlı yardım ve istihdam bağlantısı, (2) tembellik algısı ve motivasyon, (3) ASDEP ve yerel uygulamalar, (4) workfare ve enformel istihdam, (5) kurumsal koordinasyon ve sosyal politika, (6) makro düzeyde nedensellik ve istatistiksel etki. Bu temalar doğrultusunda sosyal yardım-istihdam ilişkisi hem mikro hem makro düzeyde çok boyutlu olarak ele alınmıştır. Çalışma, sosyal yardım programlarının istihdam politikalarıyla bütünleşmesi gerektiğini ve gelecekteki araştırmalarda karma yöntemli, uzunlamasına analizlerin önemini vurgulamaktadır.
Keywords
Abstract
This investigation constitutes a qualitative review that thematically scrutinizes graduate theses concentrating on the nexus between social assistance and employment within the context of Turkey. The primary objective is to systematically delineate thematic inclinations, theoretical frameworks, and practical ramifications present in the theses authored in the domains of social policy, social work, and economics. Utilizing a keyword search (“social assistance” and “employment”) within the National Thesis Center of the Turkish Council of Higher Education, a total of 11 theses published from 2010 to 2020 were meticulously selected. The examination was executed employing Braun and Clarke’s (2006) six-phase thematic analysis methodology. Six principal themes emerged from the analysis: (1) the interplay between conditional assistance and employment, (2) perceptions of laziness and motivational factors, (3) ASDEP and localized implementations, (4) workfare and informal employment dynamics, (5) institutional coordination vis-à-vis social policy, and (6) macro-level causation and statistical implications. The results indicate that the association between social assistance and employment is multifaceted, shaped by both structural and behavioral determinants. This study underscores the imperative of harmonizing social assistance initiatives with active labor market strategies and advocates for the pursuit of more longitudinal and mixed-method research in forthcoming investigations.
