Author :
Abstract
Teknolojik dönüşüm ile birlikte yaygın olarak işlem yapılan kripto varlıklar ekonomik yasaları yok eden, geleneksel iş süreçlerinde değişimleri talep eden durumundadır. Merkezi olmayan sistemlerde üretilen, güvenliğinin sağlanması için şifreleme yolunun kullanıldığı kripto varlıklar, ekonomide alternatifler sunmaktadır. Türkiye’de kripto varlıklar için ilk kez Resmi Gazete’de yönetmelik yayınlanmış olup kripto varlıkların muhasebesel boyutu ile ilgili bilgi verilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kripto varlık işlemlerini Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı’ndan yararlanarak, Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standardı (TMS/TFRS), Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS), Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (MSUGT)/Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı çerçevesinde muhasebeleştirmeyi açıklamaktır. Bu kapsamda kripto varlık işlemlerinin ilk kayıt, değerleme ve elden çıkarma hususları ile ilgili varsayımsal örnekler oluşturularak işlemlerin muhasebeleştirilmesine yönelik yapılan karşılaştırmalı açıklamalarla uygulayıcılara ve literatüre katkı sunmaya çalışılmıştır. İlk muhasebeleştirme ve finansal tablo dışı bırakmada benzerlikler olmasına rağmen sonraki ölçüm ve itfa payı açısından farklılıklar vardır.
Keywords
Abstract
Crypto assets, which are on our agenda and widely traded as a result of the digitalization of the economy with the technological transformation, are in a position that destroys economic laws and demands changes in traditional business processes. Crypto assets, which are produced in decentralized systems and where encryption is used to ensure their security, offer alternatives in the economy. For the first time in our country, the regulation was published in the Official Gazette for crypto assets and information is given about the accounting dimension of crypto assets. The purpose of this study is to explain the accounting principles for crypto asset in the framework of Turkish Accounting and Financial Reporting Standards (TMS/TFRS), the Financial Reporting Standard for Large and Medium-Sized Businesses (BOBİ FRS), General Communique on Accounting System Application (MSUGT)/Tax Procedure Law (VUK), the Financial Reporting Standards for Small and Micro Enterprises (KÜMİ FRS). In this context, recognition, measurement and disposal issues regarding crypto assets have been exemplified based on assumptions and made use of the Chart of Accounts Draft Compliant with Financial Reporting Standards. Thus, with comparative explanations for the accounting of transactions of crypto asset, it has been tried to contribute to practitioners and literature. While there are similarities in initial recognition and derecognition, there are differences in subsequent measurement and amortization.
Keywords
- Angelo, M. D. & Salzer, G. (2020). Tokens, Types, and Standards: Identification and Utilization in Ethereum, The 2nd IEEE International Conference on Decentralized Applications and Infrastructures. ISBN:978-1-7281-6978-1, Oxford, DOI: 10.1109/DAPPS49028.2020.00001
- Aslan, Ü. (2020). Kripto Para Muhasebesi Üzerine Yapılan Tartışmalar ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkileri, Tide Academia Dergisi, 2(2), 257-286.
- Aslantaş Ateş, B. (2016). Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt: 7, Sayı: 1, ss.349-366.
- Bilen, A. & Özkan, F. (2016). TMS-36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Standardına Göre Kullanım Değerinin Hesaplanması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, 1-14.
- Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS). (2021). Sürümü Bölüm 14: Maddi Olmayan Duran Varlıklar, Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/
- Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS). (2021). Sürümü Bölüm 18: Varlıklarda Değer Düşüklüğü, Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/
- Cebecioğlu, E. (2019). Kripto Paraların (Bitcoin) Uluslararası Boyutuyla Vergisel Açıdan İncelenmesi. PKF İstanbul. https://www.pkfistanbul.com/kriptoparalararin-bitcoin-uluslararasi-boyutuyla-vergisel-acidan-incelenmesi/,
- Coinmarketcap (2021). Erişim adresi: https://coinmarketcap.com/
- Danacı, M. C. & Çetintaş, Ö. (2020). “Bankalarda Finansal Teknoloji ve Yenilikler”, Turkish Business Journal, 1(2), 52-79.
- Elliott, D. J & De Lima, L. (2018). Crypto-Assets: Their Future And Regulation, October, Marsh &McLennan Companies, Erişim adresi: https://www.atlantafed.org/-/media/documents/news/conferences/2018/1018-financialstability-implications-of-new-technology/papers/elliott_crypto-assets.pdf
- Ernst&Young. (2018). IFRS (#) Accounting for Crypto-Assets. Erişim adresi: file:///C:/Users/Pau/Downloads/ey-ifrs- accounting-for-crypto-assets.pdf
- Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı (2018). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TFRS/EK2_Finansal%20Raporlama%20Standartlar %C4%B1na%20Uygun%20Hesap%20Plan%C4%B1%20Tasla%C4%9F%C4%B1.pdf
- Gandal, N. ve Halaburda, H. (2014). Competition in the Cryptocurrency Market. Bank of Canada, Ottawa, 1-33.
- Gökçen, G., Öztürk, E. & Güleç, Ö. F. (2019). KÜMİ FRS Seti Taslağı, BOBİ FRS Seti ve Tam Set TMS/TFRS’nin Temel Konular Açısından Karşılaştırılması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (3), 413-430.
- Gültekin, Y. (2017). Turizm Endüstrisinde Alternatif Bir Ödeme Aracı Olarak Kripto Para Birimleri: Bitcoin, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 97-113.
- Günay, H. F. & Kargi, V. (2018). Kripto Paranın Vergilendirilmesi Fikrinin Mali Yönden Değerlendirilmesi, Journal of Life Economics, 5(3), 61-76.
- Güven, V. & Şahinöz, E. (2018). Blokzincir, Kripto Paralar, Bitcoin: Satoshi Dünyayı Değiştiriyor, Kronik Kitap, İstanbul.
- Hameed, S. & Farooq, S. (2016). The Art of Crypto Currencies: A Comprehensive Analysis of Popular Crypto Currencies, (IJACSA) International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 7(12), 426-435.
- Harvey, C. R., Ramachandran, A. & Santoro, J. (2021). DeFi and the Future of Finance, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3711777
- IMF Blog (2021). Crypto Boom Poses New Challenges to Financial Stability. Erişim adresi: https://blogs.imf.org/2021/10/01/crypto-boom-poses-new-challenges-to-financial-stability/
- International Accounting Standards Board-IASB (2019). Erişim adresi: https://www.ifrs.org/news-and- events/updates/ifric-updates/june-2019/#8
- Kızıl, E. (2019). Türkiye’de Kripto Paranın Vergilendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, 29(155), 179-
- Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) (2019). Bölüm 12 Maddi Olamayan Duran Varlıklar. Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk%20ve%20Mikr o%20%C4%B0%C5%9Fletmeler%20%C4%B0%C3%A7in%20Finansal%20Raporlama%20Standard%C4%B1.pdf
- Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) (2019). Bölüm 16 Varlıklarda Değer Düşüklüğü. Erişim adresi:
- Martino, P. (2021). Blockchain and Banking, Blockchain Technology: Key Features and Main Applications, pp 9–31, https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-70970-9_2
- Muhasebe Sistemi Uygulamaları Genel Tebliği (MSUGT) (1992 Aralık). Erişim adresi: https://gib.gov.tr/node/88229
- Narayanan, A., Bonneau, J., Felten, E. W., Miller, A., Goldfeder, S. & Clark, J. (2016). Bitcoin and Cryptocurrency Technologies: A Comprehensive Introduction. New Jersey: Princeton University Press.
- Procházka, D. (2018). Accounting for Bitcoin and other Cryptocurrencies under IFRS: A Comparison and Assessment of Competing Models, International Journal of Digital Accounting Research, 18, 161–188.
- Ram, Asheer J., Maroun, W. & Garnett, R. (2016). Accounting for The Bitcoin: Accountability, Neoliberalism and a Correspondence Analysis, Meditari Accountancy Research, 24(1), 2–35. doi:10.1108/MEDAR-07-2015-0035
- Resmi Gazete (Sayı: 31456) (2021). Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210416-4.htm
- Salawu, M. K. & Moloi. T. (2018). Benefits of Legislating Cryptocurrencies: Perception of Profession Accountants. Erişim adresi: https://www.abacademies.org/articles/benefits-of-legislating-cryptocurrencies-perception-of-nigerianprofessional-accountants-7756.html
- Serçemeli, M. (2018). Kripto para birimlerinin muhasebeleştirilmesi ve vergilendirilmesi, Finans Politik Ekonomik Yorumlar, Mayıs (639), 33–66.
- Sixt, E. & Himmer, K. (2019). Accounting and Taxation of Cryptoassets. Erişim adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3419691
- Sönmez, A. (2014). Sanal Para Bitcoin. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(3), 1-14, Erişim adresi: http://www.tojdac.org/tojdac/VOLUME4-ISSUE3_files/tojdac_v04i301.pdf
- Vergi Usul Kanunu (VUK). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/07/20210716-9.htm
- TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu (2021). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/
- TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar (2021). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/
- TMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü (2021). Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/
- Treasury (2018). Cryptoassets Taskforce, Final Report, Financial Conduct Authority, Bank of England, ISBN 978-1- 912809-13-4, Erişim adresi: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/752070/ cryptoassets_taskforce_final_report_final_web.pdf (02.08.2021).
- Yumuşaker, M. C. (2019). Kripto Para ve Tipleri, Bitcoin Olgusu ve Muhasebesi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18), 1007-1029. doi: 10.26466/opus.585051
