Yayın Etiği
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar açık erişimli Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics, COPE) ve The Budapest Open Access Initiative (BOAI) tarafından yayınlanan yönergeler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Hakemlerin Etik Yükümlülükleri
- Hakemler kendi alanıyla ilgili olmayan veya incelemede teknik olarak yetersiz kalacağını düşündüğü çalışmalarda hakemliği reddetmelidir.
- Hakemler makale incelemesinde gizliliğe saygı göstermelidir. Bir makale yayınlanmadan önce hakem makalenin içeriğini diğer araştırmacılarla tartışmamalıdır.
- İnceleme altındaki bir makalede açıklanan yayınlanmamış materyaller, editör aracılığıyla yazarın açık yazılı onayı olmadan hakem tarafından alıntı yapılmamalı veya kaynak gösterilmemelidir.
- Makale değerlendirmesinde elde edilen bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.
- Makaleler, hakemin alandaki uzmanlığına uygun olarak objektif olarak gözden geçirilmelidir.
- Bir makalenin kendi alanındaki araştırmalara katkısı, bir argümanı güçlü bir şekilde dile getirmesi ve sunulan kanıtların kabul edilirliği, bir makalenin incelenmesinde önemli faktörlerdir. Makale incelemesinde bilimsel dayanaktan yoksun kişisel görüşlere yer verilmemelidir.
- Hakem, gözden geçirilmek üzere bir makaleyi aldıktan sonra, o makaleye bir şekilde dahil olduğunu veya çıkar çatışması olduğunu fark ederse bunu editöre bildirmeli ve hakemlikten çekilmelidir. Çıkar çatışmaları, incelenen makaleyle bağlantılı yazarlar, makaleyi destekleyen şirketler veya kurumların herhangi biriyle yakın kişisel/ticari/kurumsal ilişki, rekabet, işbirliği veya başka türlü ilişkiler sebebiyle ortaya çıkabilir.
- Benzerlik ve kopyalanma denetimi editörün sorumluluğundadır. Ancak yine de hakem, incelediği makale ile diğer yayınlanmış eserler arasında önemli bir benzerlik veya kopyalanma görürse editörü bilgilendirmelidir.
Editörün Etik Yükümlülükleri
- Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmalar, sorumlu editörün ön değerlendirmesinden sonra en az iki hakeme gönderilir.
- Benzerlik ve intihal denetimi ön değerlendirme sürecinde editörün sorumluluğundadır.
- Editörler, değerlendirme süreci boyunca yazar(lar)ın ve hakemlerin kimliklerini birbirlerinden gizlemekle sorumludurlar.
- Editörler kendi çalışmalarında, gönderilen bir makaledeki yayınlanmamış materyalleri yazarın açık yazılı onayı olmadan alıntı yapmamalı veya kaynak göstermemelidir.
- Değerlendirmede elde edilen bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.
- Hakem değerlendirmesinden sonra yayınlama ile ilgili karar editörlük tarafından objektif olarak alınır.
- Bir makalenin yayınlama kararında etkili olan faktörler, alanındaki mevcut araştırmalara katkısı, bir argümanı güçlü bir şekilde dile getirmesi ve sunulan kanıtların güvenilirliğidir.
- İki hakem tarafından reddedilen bir makale, yayınlanmak üzere yeniden değerlendirilmez.
- Editörler, bir makalenin yayınlanmasında herhangi bir çıkar çatışması veya kişisel menfaatleri olduğunu fark ederlerse kendilerini inceleme sürecinden geri çekmek ve incelemeyi başka bir editöre devretmek zorundadır.
Yazarların Etik Yükümlülükleri
- JAVStudies dergisinde yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin yazar(lar)ın kendi özgün çalışması olması, aynı anda başka bir yerde incelenmemesi ve daha önce herhangi bir dilde yayınlanmamış olması gerekir.
- Makalelerde yer alan yazarların adları, makaleye önemli katkılarda bulunan kişilerle sınırlandırılmalıdır. Akademisyenlerin makalede yazar olarak yer alabilmeleri için Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından belirtilen aşağıdaki koşulların üçünü birlikte sağlamaları gerekmektedir: 1) Verilerin yorumlanmasına veya analizine önemli katkılar yapmak; 2) Önemli bir entelektüel içeriğe sahip olması adına makalenin taslağının hazırlanması veya eleştirel olarak gözden geçirilmesi ve 3) yayınlanacak makaleye nihai onayın verilmesi. Ayrıca yazarlardan birinin sorumlu yazar olarak belirtilmesi gerekmektedir.
- Temel veriler makalede doğru bir şekilde yer almalıdır. Olmayan bir verinin varmış gibi eklenmesi veya doğru olmayan sonuçların gösterilmemesi kabul edilemez.
- Sonuçlar, kişisel görüşlere değil, makalede sunulan kanıtlara dayanmalıdır.
- Bir makale gönderildikten sonra önemli hatalar/yanlışlıklar ortaya çıkarsa, yazar, editörle iletişime geçip gecikmeden uygun düzeltmeleri yapmalı veya makalesini geri çekmelidir.
- Yazar(lar) daha önce başka bir yerde yayınlanan fikirleri veya sonuçları kendi sözleriyle yorumlamalı, bu eserlere atıf yapmalı ve bu eserleri makalenin kaynakça bölümünde göstermelidir. Tam olarak birebir aynı cümleler kullanılıyorsa atıf yapmak şartıyla tırnak içerisinde alıntı yapılır. Atıf yapmadan başka araştırmacıların fikirlerini makalede kullanmak intihal anlamına gelmektedir. Çalışma, yazarın kendisine ait olan bir tez veya kongre bilgisinden türetilmiş ise bu durum makalede açıkça belirtmelidir.
- Yazarın insan ve/veya hayvan deneklerini kullanan çalışmalarında uluslararası standartlara ve araştırma protokollerine uygun davranması beklenmektedir. Bundan dolayı bu tür çalışmalar için ilgili bir etik kuruldan onay alınması ve bu belgenin editörlüğe gönderilmesi gerekmektedir. Makalede onaylayan kuruluşun adı, tarihi ve karar sayısı belirtilmelidir.
- Yazar(lar), yayınladığı yayından etkilenecek kurum varsa bunu mutlaka belirtmelidir.
- Yazar(lar), çalışmada finansal kaynaklardan yararlanmışsa bunu teşekkür (acknowledgement) bölümünde (varsa tarih, numara gibi resmi belge bilgileri ile birlikte) belirtmelidir.
İntihal ve Kopyalama Tespiti
Çalışmanın intihal ve/veya daha önce yayınlanmış yayınlara benzerliğini kontrol etmek için intihal.net yazılımı kullanılır. Başka kaynaklardan kopyalanmış metin içeren makaleler ön değerlendirme esnasında editör tarafından reddedilir.
JAVStudies intihal eserleri kesinlikle kabul etmez.
İntihal, daha önce benzer bir konuda yayınlanmış esere atıf yapmadan o eserden alıntı yapmak anlamına gelir. Bunun oranı az dahi olsa kabul edilmez. Benzerlik oranının yüksek olması ise başka bir çalışmaya atıf yapsa bile bunun yüksek oranda olmasıdır. Bu tür makaleler de yayına kabul edilmemektedir. Yazar kendisine ait önceki eserlerden bir iki benzer cümle kullanabilir ama daha fazla kullanması durumunda atıf yapmalıdır. Birebir aynı cümleler, atıf yapılmak suretiyle tırnak içerisinde kullanılarak alıntı yapılabilir. Tezden veya kongre bildirilerinden türetilen makalelerde de aşırı olmamak üzere makul bir benzerlik oranı bulunmalı ve türetildiği kaynak makalede mutlaka belirtilmelidir.
Sonradan intihal yapıldığı tespit edilen makale olursa durum yayın kuruluna rapor edilir. Yayın kurulu kararını editöre bildirir. Makalenin geri çekilmesi gerektiğine karar verilirse, editör bu durumu gerekçeleriyle birlikte yazara biidirir. Makale, derginin indekslendiği bütün veritabanlarından geri çekilir. Geri çekme durumu makalenin yayınlandığı sayfada belirgin bir şekilde gösterilir.