Author :
Abstract
İslami kurallar içerisinde finansal faaliyet ve işlemlerin uygulandığı bir bankacılık sistemini esas alan katılım bankacılığı kavramı, günümüz finans anlayışına alternatif bir alan olarak geliştirilmiştir. Katılım bankacılığı faizin haram olarak kabul edildiği Müslüman ülkelerin yanı sıra İngiltere gibi Müslüman olmayan ülkelerde de uygulanması nedeniyle küresel finans piyasalarında alternatif bir alan olarak gelişmeye devam etmektedir. 2019 yılında ortaya çıkan Covid-19 girdiği her ülkede yıkıcı ve derin izler bırakarak sosyal, ekonomik ve siyasal sorunlara sebebiyet vermiştir. Covid–19 salgının etkilediği çevrelerden birisi de finans sektörü olmuştur. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyetlerini sürdüren katılım bankalarının Covid-19 sürecindeki finansal performansları analiz edilmiştir. Albaraka Türk Katılım Bankası, Vakıf Katılım Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Emlak Katılım Bankası ve Ziraat Katılım Bankası olmak üzere Türkiye’de faaliyet gösteren 6 katılım bankasının toplanan fon/özvarlık oranı, kullandırılan fon/özvarlık oranı, toplanan fon /toplam aktif oranı, kullandırılan fon / toplam aktif oranı, net kar/özvarlık oranı, net kar / toplam aktif oranı, net kar /personel sayısı oranı, net kar /şube sayısı oranı rasyoları hesaplanmıştır. Söz konusu katılım bankalarının rasyoları hem 2019 yılı için hem de Covid-19 pandemisinin tüm dünyayı etkisine aldığı 2020 yılı için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Hesaplanan rasyo sonuçları TOPSİS yöntemi ile karşılaştırılmıştır.
Keywords
Abstract
Participation banking, which is based on a banking system in which financial activities and transactions are implemented within Islamic rules, has been developed as an alternative field to today's finance understanding. Participation banking continues to develop as an alternative field in global financial markets, as it is applied both in Muslim countries where interest is considered haram and in non-Muslim countries such as the UK. Covid-19, which emerged in 2019, left devastating and deep traces in every country it entered, causing social, economic and political problems. One of the circles affected by the Covid-19 epidemic has been the financial sector. In this study, the financial performances of participation banks operating in Turkey during the Covid-19 process were analyzed. Albaraka Turk Participation Bank, Vakif Participation Bank, Kuveyt Turk Participation Bank, Türkiye Finans Participation Bank, Emlak Participation Bank and Ziraat Participation Bank, that 6 participation banks operating in Turkey were calculated collected fund/equity collected ratio, used funds/ equity ratio, collected funds / total assets, used fund/total asset ratio, net profit/equity ratio, net profit / total assets ratio, net profit / number of personnel ratio, net profit / number of branches ratio. The ratios of the mentioned participation banks were calculated separately for both 2019 and 2020, when the Covid-19 Pandemic affected the whole world. The calculated ratio results were compared with the TOPSIS method.
Keywords
- Aka, K. (2019). Banka Karlılığının Belirleyicileri: Türk Bankacılık Sektöründeki Katılım Bankaları Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Social Sciences Research Journal, 8(3), 21-39, https://dergipark.org.tr/en/pub/ssrj/issue/47195/589080
- Akyüz, F., Soba, A. Ş. & Yeşil, T. (2020). Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (87), 145-166. DOI: 10.25095/mufad.756250
- Akgüç, Ö. (2010). Bankacılıkta Gelişmeler ve 2010 Yılına Bakış. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (47), 14-27. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mufad/issue/35626/395965
- Alptekin, N. (2016). “TOPSİS” İşletmelerde Karar Verme Teknikleri, Ed. Hasan Durucasu. 102-111. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
- Alsu, E, Taşdemir, A, & Kallo, Z. (2018), Katılım Bankalarının Performanslarının Değerlendirilmesi: TOPSİS Yöntemi ile Uluslararası Karşılaştırma., Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17/1 303-316, DOI:10.21547/jss.342372
- Altan, M. & Candoğan, M. A. (2014), Bankalarının Finansal Performanslarının Değerlemesinde Geleneksel ve Gri İlişki Analizi: Katılım Bankalarında Karşılaştırmalı Bir Uygulama, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 14/27, 374-396.
- Bozdoğan, T., Ersoy, B., & Kaygusuz, M,. (2018), Camels Değerlendirme Sistemiyle Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Topsis Yöntemiyle Analizi, Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR) 5/30, 4309-4323.
- Cerrah, L. & Dilmaç, M. (2022). Pandemi Sürecinde Bireylerin Hane Halkı Finansı, Psikolojik Durum ve Sosyal Hayat Değişimlerinin İbadet Hayatına Etkisi. Journal of Academic Value Studies, 8(1), 66-80. http://dx.doi.org/10.29228/javs.57715
- Doğan, M. (2013). Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (58), 175-188. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mufad/issue/35643/396420
- Gezen, A. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 213-232. DOI: 10.25095/mufad.625812
- Gündoğdu, A. (2018) Türkiye’de Katilim Bankalarının Finansal Performansının Gri İlişki Analizi ile Ölçülmesi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 201-214. DOI: 10.18092/ulikidince.434619
- https://tkbb.org.tr/, Erişim Tarihi: 20/05/2022
- https://www.tcmb.gov.tr/,Erişim Tarihi: 20/05/2022
- Kabak, M., Sağlam, F. & Aktaş, A. (2017). Farklı Uzaklık Hesaplama Yaklaşımlarının Topsıs Üzerinde Kullanılabilirliğinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(1), 0-0. DOI: 10.17341/gazimmfd.300592
- Karaca, S. S., & Başci, E. S. (2011). Hisse Senedi Performansını Etkileyen Rasyolar Ve İmkb 30 Endeksinde 2001-2009 Dönemi Panel Veri Analizi, Suleyman Demirel University Journal Of Faculty Of Economics & Administrative Sciences, 16(3).
- Karakaya, A. (2020). Bulanık Karar Verme Yaklaşımıyla Katilim Bankaları Finansal Performansı, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Talha Ustasüleyman Special Issue, 99-122. DOI: 10.18092/ulikidince.577236
- Kısacık, H. (2021). Katılım Finans Ürünleri Ve Muhasebe Süreçleri. İstanbul. TKBB Yayınları, Yayın, (18).
- Kendirli, S. & Diker, F. (2016). Kâgıt Ve Ambalaj Sanayi İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Finansal Performansa Etkisi . Journal of Accounting and Taxation Studies , 9 (1) , 45-58 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/muvu/issue/59846/864913
- Najimudinova, S. & Oskonbaeva, Z. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinde Döviz Kurunun Büyüme Üzerindeki Etkisi: Kırgızistan Örneği. Journal of Academic Value Studies, 8(2), 180-189. http://dx.doi.org/10.29228/javs.63042
- Odabaş, A. & Bozdoğan, T. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının ELECTRE Yöntemiyle Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (88), 199-224. DOI: 10.25095/mufad.740040
- Özdemir, A. İ. & Yalçın Seçme, N. (2009). İki Aşamalı Stratejik Tedarikçi Seçiminin Bulanık TOPSİS Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 79-112. https://dergipark.org.tr/en/pub/akuiibfd/issue/1626/20372
- Özkan, T. (2020). Türk Bankacılık Sektöründe Finansal Performans Ölçmede TOPSIS Yönteminin Kullanımı: Katılım Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, (113), 47-64. DOI: 10.33203/mfy.566714
- Samırkaş, M. C., Evci, S., & Ergün, B. (2014) Türk Bankacılık Sektöründe Karlılığın Belirleyicileri; Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt 5, Sayı 8, ISSN: 1309 – 4289
- Şahin, A. & Tetik, N. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (2), 293-314. DOI: 10.16951/atauniiibd.439927
- Terzi, S. (2011). Finansal Rasyolar Yardımıyla Finansal Başarısızlık Tahmini: Gıda Sektöründe Ampirik Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-18. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/cuiibfd/issue/4147/54448
- Toraman, C., Ata, H. A., & Buğan, M. (2015). Mevduat ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Performans Analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 301-310.
- Uygurtürk, H., & Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.
- Yetiz, F. (2021). COVID-19 Pandemi Sürecinin Türk Bankacılık Sektörü Çalışanlarına ve Müşterilerine Etkileri: Swot Analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Ejosat 2021 Ocak, 109-117. DOI: 10.31590/ejosat.835792
- Yıldız, Ç. (2021) Topsis, Ed. Tüzemen, A. & Aslan, E., Karar Vericinin El Kitabı Yöntem- Uygulama – Örnekler Yöneticiler İçin Karar Verme Teknikleri ve Örnek Problem Çözümleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Türkmen, S. Y. & Çağıl, G. (2012). İMKB’ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, 1(95), 59-78. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/mfy/issue/16285/170787
- White, G. I., Sondhi, A. C., & Fried, D. (2002). The analysis and use of financial statements. John Wiley & Sons.
- Yurttadur, M. & Demirbaş, H. (2017). Türkiye'de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 89-117. DOI: 10.17336/igusbd.326621
